Osoby, które oddadzą osocze, mogą skorzystać z kilku przywilejów. Mogą skorzystać z ulg w PIT, przysługują im dwa dni wolne od pracy, ulgi na przejazd koleją i transportem miejskim oraz pakiet konsultacji medycznych.
Potrzebni dawcy osocza
Osocze dla chorych na COVID-19 mogą oddać osoby, które były zakażone koronawirusem (SARS-CoV-2) i wyzdrowiały, w efekcie czego w ich krwi znajdują się przeciwciała. To właśnie te przeciwciała są cenne, bo mogą wspomagać leczenie chorych z ciężkimi, zagrażającymi życiu objawami.
- Wiemy, że osocze ozdrowieńców podane w odpowiednim momencie potrafi podnieść szanse na wyzdrowienie osób chorych -powiedział premier Mateusz Morawiecki. Szef rządu zaznaczył, że oddanie osocza trwa około pół godziny. - Te 30 minut może oznaczać życie dla kogoś innego - podkreślił.
Według premiera oddanie osocza, to o nie tylko szlachetny czyn, ale "też akt, który może oznaczać uratowanie życia i zdrowia innym osobom". Morawiecki dodał, że osocze pobrane od jednego ozdrowieńca może zostać podane trzem osobom chorym na COVID-19.
Aby pokryć zapotrzebowanie, dziennie powinno znaleźć się 150-200 dawców osocza. - To zagadnienie krytyczne, byśmy się bronili przed rosnącą liczbą zgonów, dlatego apelujemy do wszystkich, którzy przeszli COVID, którzy spełniają warunki, którzy mogą się zgłosić do centrum krwiodawstwa i prosimy o wsparcie - mówił minister Adam Niedzielski.
Przywileje dla dawców osocza
Dlatego osobom oddającym osocze zaproponowano szereg przywilejów. Są to:
- dwa dni wolne od świadczenia pracy dla Honorowych Dawców Osocza i Honorowych Dawców Krwi
- 33 proc. ulgi za transport kolejowy i miejski oraz bon na trzy darmowe przejazdy autostradą
- pakiet konsultacji medycznej przez rok od ostatniego oddania krwi oraz prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych
- ulga PIT (osocze krwi to darowizna, którą można odliczyć od podatku).
Osocze oddali do tej pory m.in. prezydent Andrzej Duda, prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, górnicy z kopalni Murcki-Staszic w Katowicach czy Ojcowie Paulini z Jasnej Góry. Premier Mateusz Morawiecki poinformował, że dotychczas osocze oddało ok. 8 tys. osób w całej Polsce.
Osocze może zostać pobrane od osób między 18. a 65. rokiem życia, które przeszły zakażenie SARS-CoV-2 potwierdzone testem lub wpisem w aplikacji gabinet.gov.pl.
Osocze można oddać po co najmniej 28 dniach od ustąpienia objawów COVID-19 lub 18 dni od zakończenia izolacji.
Dawcą może być osoba zdrowa, która nie leczy się z powodu chorób przewlekłych i waży co najmniej 50 kg. W niektórych przypadkach (np. u osób, które w przeszłości miały przetaczaną krew) konieczne mogą być dodatkowe badania, które zostaną przeprowadzone w centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa.
Zobacz: Kto nie może oddać osocza dla zarażonych SARS-CoV-2?
Jak pozyskuje się osocze
Procedura pobrania osocza trwa ok. 30-40 minut. Osocze pobrane podczas jednej wizyty może zostać zastosowane nawet u trzech pacjentów.
Osoby chcące oddać osocze mogą telefonicznie lub przez internet zapisać się na konkretny dzień i godzinę w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (CKiK). Do CKiK należy zgłosić się z dokumentem, potwierdzającym tożsamość.
Po zarejestrowaniu pobierane są próbki krwi do Kto nie może oddać osocza dla zarażonych SARS-CoV-wykonania badań laboratoryjnych kwalifikujących do oddania krwi. Lekarz przeprowadza ocenę wyników badań laboratoryjnych, analizuje informacje zawarte w wypełnionym kwestionariuszu i na podstawie zebranych informacji kwalifikuje do oddania krwi lub jednego z jej składników.
Osocze pobierane jest na dwa sposoby. Pierwszy z nich to metoda plazmaferezy – podczas jednego zabiegu (jednego wkłucia) pobierana jest krew, która jest rozdzielana na osocze i pozostałe składniki, następnie przetaczane z powrotem do tej samej żyły. Służy do tego specjalistyczny sprzęt zwany separatorem. Ta metoda pozwala na uzyskanie do 750 ml osocza.
Drugi sposób, to pobranie osocza z pobranej krwi pełnej. Krew następnie jest dzielona na osocze oraz krwinki czerwone i płytki krwi, które również mogą zostać wykorzystane w lecznictwie. Jednorazowo można uzyskać w ten sposób ok. 200 ml osocza. Oddanie krwi pełnej trwa ok. 10 minut.
Pobrane osocze jest poddawane procedurze redukcji patogenów, dzielone na dawki wielkości 100-250 ml i zamrażane. W zależności od zawartości w osoczu przeciwciał neutralizujących wirusa, chorym na COVID-19 przetacza się 200-400 ml osocza.
Kiedy podaje się osocze
Krajowy konsultant w dziedzinie transfuzjologii klinicznej prof. Piotr Radziwon przypominał, że osocze musi być podane w odpowiedniej fazie choroby.
- Jeżeli osoba (chora) jest już zaintubowana, jest w ciężkim stanie, ma uszkodzenia wielonarządowe czy burzę cytokinową, czy jest w stadium trzecim, czwartym choroby, to to nie jest już pora na to, żebyśmy oczekiwali, że osocze będzie bardzo skuteczne. Dlatego, że w tym momencie nie jest problemem namnażanie się wirusa, tylko to, co on już spowodował, szkody, które on wyrządził. Osocze powinno być podawane wcześniej, w stadium drugim, zgodnie z zaleceniami lekarzy chorób zakaźnych – wyjaśnił Radziwon.
Przypomniał także, że nie ma mowy o jakimkolwiek marnowaniu osocza, gdy np. okazuje się, że osocze pobrane od danej osoby ma za mało przeciwciał i nie może być podane innemu choremu na COVID-19. Podkreślił, że będzie ono wtedy mogło być zastosowane do leczenia innych chorób.
Lista punktów poboru osocza jest dostępna na stronie internetowej.
