To, jak często należy robić badanie cytologiczne, zależy od wieku kobiety i tego, czy często zmienia partnerów. Pierwszą cytologię najlepiej wykonać po rozpoczęciu współżycia lub w wieku 20 lat. Cytologia to ważne badanie profilaktyczne raka szyjki macicy, bo wykrywa nawet niewielkie nieprawidłowości.
Cytologia polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy i jego zbadaniu pod kątem występowania nieprawidłowych komórek nabłonka. Dawniej posługiwano się skalą pięciostopniową, podając wyniki, obecnie wyniki są opisowe, a najważniejszą informacją jest to, czy są dodatnie, czy ujemne.
Cytologia pozwala wcześnie wykryć raka
Znaczenie cytologii jako badania profilaktycznego w kierunku raka szyjki macicy jest bardzo duże. Badanie to pozwala wykryć we wczesnym stadium chorobę nowotworową i dzięki temu jak najwcześniej rozpocząć leczenie. Zwiększa to szanse na wyleczenie.
Zobacz też: Badania profilaktyczne mogą uratować życie
Cytologia używana jest także do oceny skuteczności leczenia nadżerki szyjki macicy (a konkretnie jej tarczy). Stosuje się ją też do wykrywania nieprawidłowości w nabłonku pochwy i ich diagnostyki.
Dodatni wynik cytologii oznacza zmiany, które wymagają leczenia. W najczęściej stosowanym systemie nomenklaturowym dodatni wynik może być opisany jako zmiany śródnabłonkowe małego stopnia (LSIL), zmiany śródnabłonkowe dużego stopnia (HSIL) lub rak przedinwazyjny. Ujemny wynik to dobra wiadomość, ponieważ nie wykryto zmian nowotworowych i kolejna cytologia może być wykonana planowo za rok lub dwa.
Jak często robić badanie cytologiczne?
Pierwszą cytologię najlepiej wykonać niedługo po rozpoczęciu współżycia, nie później niż 3 lata po inicjacji seksualnej. Dziewice cytologię po raz pierwszy powinny wykonać między 20. a 25. rokiem życia. Kolejne badania należy robić co 2 lata, jeśli wyniki są prawidłowe (ujemne) lub zgodnie z zaleceniami lekarza.
Po trzydziestce należy badać się co rok, jeśli jest się w grupie ryzyka – czyli jeśli wykryto infekcję wirusem brodawczaka ludzkiego HPV lub HIV bądź jeśli w rodzinie wystąpiły przypadki raka szyjki macicy. Kobiety w tym wieku ze stałym partnerem i nieobciążone mogą cytologię robić raz na 2 lata.
Kobiety po 40. roku życia bezwzględnie powinny robić cytologię co roku. Z wiekiem rośnie ryzyko zachorowania na nowotwory, dlatego systematyczne badanie jest bardzo ważne.
Bez względu na wiek co roku powinny cytologię wykonywać kobiety często zmieniające partnerów seksualnych.
Rządowy program profilaktyki raka szyjki macicy finansowany ze środków publicznych obejmuje kobiety między 25. a 59. rokiem życia. Mogą one wykonać badanie cytologiczne bezpłatnie co 3 lata lub co roku, jeśli są w grupie ryzyka.
Przygotowanie do cytologii
Przez 2 dni poprzedzające pobranie wymazu do cytologii nie powinno się stosować środków dopochwowych ani wykonywać irygacji pochwy. A na 24 godziny przed badaniem nie należy współżyć ani poddawać się badaniu ginekologicznemu.
Cytologię najlepiej robić minimum 4 dni po miesiączce i nie później niż 4 dni przed kolejnym okresem. Próbkę do badania pobiera lekarz przed badaniem ginekologicznym. Aby móc rzadziej przeprowadzać cytologię, należy poprosić o wykonanie cytologii na podłożu płynnym. Jest to badanie dokładniejsze, ale i droższe od tradycyjnej cytologii wykonywanej standardowo.
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
Artykuł współfinansowany z funduszu prewencyjnego PZU.
