Trzy czwarte młodych Polaków czuje się samotnych pomimo tego, że ma rodzinę i przyjaciół, a ponad połowa nie ma żadnej motywacji do działania. UWAGA! Jeśli jesteś w kryzysie, depresji, masz problemy, skontaktuj się z osobami, które mogą pomóc. Możesz to zrobić np. dzwoniąc na bezpłatny numer 116 123.
Dzięki zaangażowaniu 180 tys. rodziców i nauczycieli powstał projekt MŁODE GŁOWY, największe w Polsce badanie stanu zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród dzieci i młodzieży. Zorganizowała je założona w 2019 roku przez Martynę Wojciechowską Fundacja UNAWEZA. Misją Fundacji jest wyrównywanie szans ekonomicznych, społecznych i prawnych, zapewnienie dostępu do edukacji, opieki medycznej i pomoc w realizacji marzeń. Słowo UNAWEZA pochodzi z suahili i po angielsku oznacza You Can - Możesz.
Raport ze wstępem Wojciechowskiej
We wstępie do raportu z wyników badania Martyna Wojciechowska pisze: „Wszystko zaczęło się od bardzo osobistego doświadczenia. Dwa lata temu osoba z otoczenia mojej córki powiedziała jej, że zamierza popełnić samobójstwo, a z Marysi uczyniła swoją powiernicę. To był dla nas obu moment głębokiego wstrząsu i trzeba było działać. Na szczęście to konkretne dziecko zostało uratowane, ale miałam okazję przekonać się osobiście, jak działa, a raczej jak bardzo nie działa system. Czy edukujemy młode pokolenie jak rozpoznać kryzys psychiczny u siebie, u kogoś, jak postępować? Czy potrafimy zrobić to skutecznie? Czy szkoły mają wypracowane procedury reagowania w takich sytuacjach? Do kogo zwrócić się po pomoc? Pytań było więcej niż odpowiedzi. Okazało się, że mamy za mało psychiatrów dziecięcych, że na wizytę u specjalisty na NFZ czeka się nawet rok, prywatnie – wiele miesięcy, podczas gdy reagować powinno się natychmiast. A przede wszystkim, że zdrowie psychiczne to temat tabu i że nie potrafimy o nim rozmawiać".
Zła sytuacja w psychiatrii
Przypomnijmy, że w naszym kraju jest zaledwie 4,7 tys. specjalistów z dziedziny psychiatrii, z czego 4,5 tys. pracuje w zawodzie. Jeszcze gorzej przedstawia się sytuacja w psychiatrii dziecięcej: z dziećmi i młodzieżą pracuje zaledwie 520 psychiatrów.
Młodych ludzi biorących udział w badaniu „MŁODE GŁOWY” poproszono, by wskazali jak często w ciągu ostatnich 12 miesięcy dotyczyły ich poniższe problemy. Gdyby zsumować odpowiedzi „często” i „zawsze” to zajęcia szkolne opuszczało blisko 44 proc. uczniów, tego, że nic nie jadło albo jadło bez kontroli przyznało ponad 45 proc., presji ze strony kolegów doświadczyło 46 proc., a 56 proc. ankietowanych nie ma chęci do życia. Dramatycznie brzmi informacja, że ponad 59 proc. młodzieży nie akceptowało tego, kim jest lub swojego wyglądu, a 72 proc. miało kłopoty w nauce i problemy ze snem. Z deklaracji dzieci i młodzieży wynika również, że w 73 proc. rodzin dochodziło do kłótni i nieporozumień w rodzinie. Dopełnieniem tego smutnego obrazu jest informacja o tym, że 75 proc. młodych ludzi czuje się samotna, 78 proc. nie potrafi się skoncentrować, a 85 proc. czasami lub często nic nie chce się robić. Stały brak motywacji do działania deklaruje, aż 52,4 proc. uczniów biorących udział w badaniu.
- Psychologowie, terapeuci i psychiatrzy z pewnością dokonają dokładnej analizy tego arcyciekawego badania – mówi Salon24 Krzysztof Teodorczyk, socjolog i antropolog. – Dla mnie wyniki tego raportu są informacją o tym, że jako dorośli nie radzimy sobie nie tylko z wychowaniem dzieci, ale również sami ze sobą, że projektujemy świat, tak naprawdę nie wiadomo dla kogo. A z punktu widzenia badacza coraz bardziej myślę, że kryteria przyjęte do opisu pokoleń XYZ nie sprawdzą się w opisie potrzeb, zachowań i celów młodych ludzi objętych badaniem zrealizowanym przez fundację - dodaje.
Co skłania do zaburzeń?
Eksperci są zgodni, że zaburzenia chęci do działania wiążą z wieloma aspektami omawianymi w raporcie, m.in. niskim poczuciem własnej sprawczości, skrajnie niską samooceną, podejrzeniem depresji i doświadczanie hejtu czy przemocy domowej. Wszystko to może skutkować brakiem przygotowania do samodzielności i wiary we własne kompetencje. Wtedy młody człowiek przeżywania trudności w obszarze podejmowania i realizowania prostych zadań życiowych, co wtórnie obniża samoocenę, nasila problem i koło się zamyka. Tym bardziej dramatycznie przy tym brzmi informacja, że 70 proc. badanych nigdy nie korzystało ze wsparcia psychologa w szkole i poza szkołą. Prawdopodobnie także dlatego ponad 80 proc. z nich w sytuacji kłopotliwej nie znajduje rozwiązania i mówi, że „Chciałbym/chciałabym zniknąć". Co trzeci uczeń w Polsce ma podejrzenie depresji, a 39,2 proc. myślało o odebraniu sobie życia.
W informacji przesłanej Salon24 Fundacja UNA WEZA wyjaśnia, że projekt ma szansę na kontynuację „MŁODE GŁOWY” nie są działaniem jednorazowym, a pierwszym etapem projektu. „Zaplanowane są długofalowe działania edukacyjne i profilaktyczne w ramach MŁODYCH GŁÓW. Mają zwrócić uwagę na problemy ze zdrowiem psychicznym wśród młodych, wskazać związane z tym wyzwania i przyczynić się do normalizacji sięgania po pomoc. Obecny raport dotyczy zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i sprawczości wśród młodych ludzi, ale w przyszłości nie wykluczamy pogłębienia badań ilościowych dotyczących innych aspektów życia młodych ludzi".
„MŁODE GŁOWY” to kolejne alarmujące badanie dotyczące kondycji psychicznej Polaków. Według sondażu UCE Research i platformy ePsycholodzy.pl 43,7 proc. z nas doświadcza pogorszenia zdrowia psychicznego. A zaburzenia nastroju, zwłaszcza u młodych ludzi mogą mieć tragiczne skutki. Według danych polskiej policji w 2021 r. 1439 dzieci i nastolatków podjęło próbę samobójczą, z czego 127 prób zakończyło się śmiercią. W porównaniu do roku 2020 oznacza to 77 proc. wzrost zachowań samobójczych wśród dzieci i młodzieży. W 2022 roku prób samobójczych było jeszcze więcej, bo ponad 2 tysiące, z których 150 zakończyło się śmiercią dziecka.
Osoby w stanie kryzysu psychicznego mogą znaleźć wsparcie m.in. tutaj:
• Bezpłatny Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111
• Ogólnopolski telefon dla ofiar przemocy w rodzinie "Niebieska Linia": 800 12 00 02
• Fundacja Itaka
• Bezpłatny Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka 800 12 12 12 SOS 800 12 12 12 – 800121212.pl
• Telefoniczne Centrum Wsparcia: 800 70 2222 Strona główna - Centrum Wsparcia
• Mailowe wsparcie psychologiczne Kampanii Przeciw Homofobii: bezpieczniej@kph.org.pl
• Mailowe wsparcie psychologiczne Lambdy: poradnictwo@lambdawarszawa.org.pl
Zdj. ilustracyjne
Tomasz Wypych
