Strajkującym studentom udało się powstrzymać rozbiórkę kultowego akademika, ale dwa inne są burzone i to pomimo nakazu wstrzymania rozbiórki.
Awantura o Dom Studencki "Jowita" w Poznaniu
Przypomnijmy, że pod koniec roku władze Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu podjęły decyzje o rozbiórce Domu Studenckiego „Jowita” stojącego w śródmieściu. Praktycznie każdy kto był w stolicy Wielkopolski musiał go zobaczyć, bo znajduje się niedaleko Dworca Głównego i Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Powodem decyzji i rozbiórce był zdaniem władz UAM fatalny stan techniczny budynku i olbrzymie koszty ewentualnego remontu. W odpowiedzi 8 grudnia studenci zaczęli protest okupując budynek i protestując przeciwko jego rozbiórce. Argumentowali, że jest on jednym z niewielu miejsc, w których studentów po prostu stać na opłacenie pobytu wobec horrendalnych cen wynajmu mieszkań w mieście. Podnosili również także jego wartość architektoniczną. Do tych głosów przyłączyli się znawcy tematu podkreślając, że oddany w 1964 roku budynek to przykład dobrej, coraz rzadszej w Polsce architektury modernistycznej. Chwalono silnie eksponowany jedenastokondygnacyjny budynek wraz z niższym pawilonem mieszczącym m.in. popularną stołówkę.
„Jowita” w PRL od razu została uznana za akademik luksusowy
Akademik był jednym z elementów nowoczesnej aranżacji dopiero ukończonego w 1973 roku ronda, do którego prowadziły szerokie arterie. Tuż obok powstały też ultranowoczesne, jak na lata 60 – te hotel Merkury z 1964 r. i wieżowiec przemysłu ceramicznego z 1967 r. „Jowitę” zaprojektowali Witold Milewski i Zygmunt Skupniewic, zdolni architekci młodego pokolenia pracujący w poznańskim Miastoprojekcie. „Jowita” od razu została uznana za akademik luksusowy, przeznaczony dla studiujących w Polsce obcokrajowców, a także tych, którzy mieli siłę przebicia we władzach uczelni. Działy tutaj klub studencki i galeria „Akumulatory”, nazwanych tak od charakterystycznego reklamowego neonu znajdującego się na dachu. Kilka lat temu pojawiły się pierwsze pogłoski o konieczności rozbiórki „Jowity”, a w ubiegłym roku zapadła decyzja.
Grupa studentek i studentów walczyła o zachowanie akademika „Jowita” od kwietnia 2023 roku
Grupa studentek i studentów walczyła o zachowanie akademika „Jowita” od kwietnia 2023 roku. Od tego czasu odbyło się m.in. wiele spotkań z władzami uczelni, demonstracje, wręczono też list otwarty z żądaniem o powiększenie bazy noclegowej uczelni; list podpisało ponad 1000 osób. 8 grudnia rozpoczęła się okupacja Domu Studenckiego "Jowita". Studenci sprzeciwiali się planom likwidacji akademika. Dom studencki został wyłączony z użytkowania; od obecnego roku akademickiego nie mieszkają w nim studenci. Władze uczelni informowały, że szukają pieniędzy na remont obiektu, przypomniały też, że zrezygnowały z planów jego sprzedaży.
W połowie grudnia z protestującymi spotkał się minister nauki Dariusz Wieczorek. Zwracając się do studentów okupujących budynek zapowiedział, że resort zapewni uczelni odpowiednie dofinansowanie do remontu budynku „Jowita zostaje”. W komunikacie opublikowanym w sobotę na stronie internetowej uczelni potwierdzono, że Minister Nauki Dariusz Wieczorek, jednorazowo zwiększył subwencję na rzecz uczelni w kwocie 500 tys. zł z przeznaczeniem na przeprowadzenie procedury konkursu architektonicznego na modernizację i przebudowę Domu Studenckiego „Jowita”. Modernizacja ma trwać około 4 lat i kosztować około 100 mln zł. Po remoncie będzie mogło mieszkać około 200 studentów. Według pierwotnych planów, UAM chciał sprzedać budynek, a za pozyskane pieniądze wybudować dom akademicki na 400 miejsc na Kampusie Morasko.
„Jowitę” uratowano, ale burzone są inne akademiki
„Jowitę” uratowano, ale burzone są inne akademiki. Deweloper rozpoczął rozbiórkę, pomimo tego, że jest zakaz burzenia budynków. Chodzi o dwa budynki dawnych akademików przy ul. Dożynkowej w Poznaniu. Budynki powstały w latach 50 – tych i należały do Uniwersytetu Przyrodniczego stanowiąc część akademickiego kompleksu. W 2020 roku zostały sprzedane, bo uniwersytet nie chciał ich dalej utrzymywać. Zamiast akademików powstaną dwa bloki z garażami podziemnymi. Obok cały czas działają akademiki należące do Uniwersytetu Ekonomicznego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Rada miejska apelowała o wpisanie ich do rejestru zabytków, zaznaczając znaczenie budynków dla kultury studenckiej. Od końca lat 50. funkcjonował tam klub studencki „Nurt", w którym działał Studencki Teatr Nurt, w latach 60. i 70. jeden z najlepszych teatrów studenckich w Polsce, oraz Zespół Pieśni i Tańca „Łany". Na nic to się zdało i developer otrzymał zgodę na rozbiórkę akademików, chociaż nie ma jeszcze warunków zabudowy.
Domy Studenckie do rejestru zabytków?
Podczas sesji Rady Miasta Poznania zaapelowano by Domy Studenckie wpisać do rejestru zabytków. I rzeczywiście w czwartek 11 stycznia decyzją Miejskiego Konserwatora Zabytków na 2 tygodnie wydano nakaz wstrzymania burzenia. Niestety, decyzja wchodzi w życie następnego dnia od wydania przez cały piątek 12 stycznia robotnicy pracowali do wieczora starając się rozebrać jak najwięcej z budynków.
– Z uwagi na stan techniczny budynków, który zagrażał bezpieczeństwu okolicznych użytkowników, inwestor rozpoczął wykonywanie prac rozbiórkowych. Wcześniej uzyskał on pozwolenie na rozbiórkę. Aktualnie inwestor będzie prowadził analizy związane z otrzymanym nakazem, jak również rozważał podjęcie przysługujących inwestorowi możliwości administracyjnych – przekazała Weronika Jankowska z Vantage Development, właściciela terenu i budynków.
Nie wiadomo, co będzie dalej i na ile obecny stan budynków, po rozpoczętej już rozbiórce, pozwoli na ich ewentualne dalsze zachowanie.
Tomasz Wypych
Źródło zdjęcia: Grudzień 2023 roku. Okupacja nieczynnego Domu Studenckiego Jowita Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Fot. PAP/Jakub Kaczmarczyk
