Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2060 r. liczba ludności Polski może wynieść 28,4 mln To spadek o 24,3 proc. w stosunku do 2024 r. - wynika z najnowszego opracowania GUS. Według prognoz, w 2060 r. osób w wieku nieprodukcyjnym będzie więcej niż w wieku produkcyjnym. Czy jest jeszcze szansa na odwrócenie tego niepokojącego trendu?
GUS już wie, jak będą przebiegać zmiany w demografii Polski
Obowiązująca „Prognoza ludności na lata 2023-2060” Głównego Urzędu Statystycznego, opublikowana w 2023 roku, uwzględnia trzy scenariusze zmian liczby i struktury ludności Polski - niski, wysoki i średni, który po konsultacji z Rządową Radą Ludnościową został wskazany jako oficjalny scenariusz prognozy na potrzeby prowadzenia analiz.
W opublikowanej symulacji GUS przedstawiono eksperymentalne prognozy na temat liczby ludności do 2060 r. W sprawozdaniu zwrócono uwagę, że w latach 2000-2017 współczynnik dzietności wahał się od 1,22 (w 2003 r.) do 1,45 (w 2017 r.). W kolejnych latach obserwowano systematyczny spadek wskaźnika, a w 2024 r. odnotowano wartość na poziomie 1,10 – historycznie najniższą. GUS zaznaczył, że oficjalny wariant prognozy ludności z 2023 r. zakładał stopniowe zwiększanie się współczynnika dzietności do 2060 r., kiedy to osiągnąć miał wartość 1,49 (jednak nadal znacznie poniżej poziomu prostej zastępowalności pokoleń, czyli wartości 2,1).
Średnia długość życia podobna, dzietność znikoma
W symulacji założono, że dzietność nadal będzie utrzymywać się na bardzo niskim poziomie obserwowanym w 2024 r.
GUS przypomniał, że od 2000 do 2019 roku obserwowano wzrost długości trwania życia. W 2000 r. przeciętne trwanie życia dla mężczyzn wyniosło 69,74 roku, a dla kobiet dokładnie 78 lat. Z kolei w 2019 r. przeciętne trwanie życia mężczyzn osiągnęło wartość 74,07 roku, a dla kobiet 81,75 roku. Następnie - jak podał GUS - widoczny był spadek przewidywanej długości życia związany z pandemią COVID-19, po czym już w 2023 r. oczekiwana długość życia, zarówno w przypadku kobiet, jak i mężczyzn przekroczyła wartości sprzed pandemii (74,65 roku – mężczyźni, 81,99 roku – kobiety).
Katastrofa demograficzna Polski jest nieunikniona
Wszystkie rozpatrywane scenariusze, zarówno obowiązującej prognozy ludności, jak również eksperymentalne uwzględniające przedstawione zmiany komponentów demograficznych, przewidują systematyczny spadek liczby ludności Polski.
Najszybsze tempo ubytku obserwowane jest dla scenariusza uwzględniającego niskie współczynniki dzietności. GUS zwrócił uwagę, że w tym przypadku liczba ludności Polski może obniżyć się do 28,4 mln w 2060 r., co oznaczałoby zmniejszenie o 24,3 proc. w stosunku do 2024 roku. W scenariuszu oficjalnym obowiązującej prognozy przewiduje się spadek ludności Polski do 2060 r. do poziomu 30,9 mln (o 17,6 proc.).
Najmniejszy ubytek liczby ludności przewidywany jest w scenariuszu z podwyższonym trwaniem życia – według prognoz liczba ta wyniesie 32,3 mln (spadek o 13,9 proc.).
na zdjęciu: flaga Polski. Zdjęcie ilustracyjne. fot. Lukas Plewnia, Flickr, CC BY-SA 2.0
Tomasz Wypych
Inne tematy w dziale Społeczeństwo
