Skoro Prawo i Sprawiedliwość wprowadziło do szkół przedmiot „historia i teraźniejszość” (HiT), to należy oczekiwać, że nie tylko docenia wagę wpływu historii na teraźniejszość, ale także – jako ugrupowanie mieniące się konserwatywnym – jest skłonne porównywać rozwiązania z przeszłości z obecnymi i przywracać te starsze, jeżeli okazują się lepsze od teraźniejszych.
Można przyjąć, że w 1936 roku minimalne miesięczne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela wynosiło 130 zł (jeżeli pominie się 2 etaty z wynagrodzeniem 100 zł na 77 381 wszystkich etatów nauczycielskich). [1]
Miesięczny koszt utrzymania rodziny 4-osobowej w mieście Łodzi obliczony na podstawie dziennych kosztów utrzymania w poszczególnych miesiącach wynosił w 1936 roku 139,37 zł. [2]
Zatem w 1936 roku minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela wynosiło 93% miesięcznego kosztu utrzymania rodziny 4-osobowej (zapamiętajmy tę liczbę!).
W dzisiejszych czasach znaczenie wiedzy szkolnej jest większe niż w latach trzydziestych XX wieku. Analfabeta nie będzie potrafił posłużyć się smartfonem, tabletem, czy komputerem. Nie będzie umiał podjąć pieniędzy z bankomatu, kupić biletu tramwajowego w biletomacie. Nie da sobie rady z przelewem przez Internet, nie zda teoretycznego egzaminu na prawo jazdy, nie wypełni i nie złoży deklaracji podatkowej. Ktoś, kto nie posiadł podstawowych umiejętności rachunkowych nie będzie wiedział jak policzyć, czy bardziej mu się opłaca kupić jedno opakowanie zawierające kilogram twarogu w cenie 15,99 zł czy może kilka (ile?) opakowań z 250 g twarogu w cenie 3,80 zł. A czy nie łatwiej funkcjonuje się współcześnie przyswoiwszy sobie w szkole kilkaset słów i terminów anglojęzycznych?
Jeżeli dzisiaj znaczenie wiedzy zdobytej w szkole jest większe niż w latach trzydziestych ubiegłego stulecia, to obecne minimalne wynagrodzenie nauczyciela powinno być wyższe niż 93% miesięcznego kosztu utrzymania rodziny 4-osobowej.
Za dzisiejszy odpowiednik stosowanego w statystyce II Rzeczypospolitej kosztu utrzymania rodziny 4-osobowej można uznać obliczane przez Instytut Pracy i Spraw Socjalnych minimum socjalne w gospodarstwie pracowniczym 4-osobowym.
Wspomniane minimum socjalne wynosiło w 2021 roku 4 286,15 zł. Przyglądając się miesięcznym wskaźnikom inflacji można z dużym prawdopodobieństwem przyjąć, że inflacja w 2022 roku osiągnie wartość przynajmniej 15%. [3,4]
Zatem w 2022 roku minimum socjalne w gospodarstwie pracowniczym 4-osobowym wyniesie zapewne nie mniej niż 4 929,07 zł.
W takim razie, zgodnie z przyjętymi założeniami, minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela w 2022 roku powinno być wyższe niż 93% z 4 929,07 zł, co odpowiada kwocie 4 584,04 zł.
Tymczasem zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji i nauki od września 2022 roku minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela wynosi 3 329 zł, a więc jest o przeszło 27% niższe od podanej wcześniej kwoty. [5]
Trudno się łudzić, że taki poziom uposażeń nauczycieli nie wpływa negatywnie na ich motywację do pracy i jakość kształcenia.
Choćby z tego co tu zostało przedstawione wynika, że formułowane przez NSZZ „Solidarność” jak i przez Związek Nauczycielstwa Polskiego żądania podwyżek płac pracowników oświaty mają mocne merytoryczne podstawy. [6,7]
Obecna ekipa rządząca bywa określana „grupą rekonstrukcji historycznej sanacji”. Gdyby PiS zdecydowało się zrekonstruować (na początek) sanacyjną relację wynagrodzeń w oświacie do kosztów utrzymania, wówczas udział szyderstwa w tym określeniu znacząco by się zmniejszył.
Źródła:
1] Mały rocznik statystyczny 1936, str. 188
https://polona.pl/item/maly-rocznik-statystyczny-r-7-1936,ODg2MTg4MDU/4/#info:metadata
[2] Mały rocznik statystyczny Miasta Łodzi 1936 (rok wyd. 1938), str. 120
https://polona.pl/item/maly-rocznik-statystyczny-miasta-lodzi-1936-wyd-1938,OTQ2MzcyMjI/0/#info:metadata
[3] https://www.ipiss.com.pl/?zaklady=minimum-socjalne
[4] https://www.nbp.pl/home.aspx?f=/statystyka/bazowa/bazowa.htm
[5] Dz.U. 2022 poz. 1798
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20220001798
[6] http://www.solidarnosc.org.pl/oswiata/index.php?lang=pl
[7] https://znp.edu.pl/category/ogolne/protest/
