Jan Bodakowski
Władza w PRL. Ludzie i mechanizmy
Nakładem warszawskiego oddziału IPN ukazał się wybór artykułów „Władza w PRL. Ludzie i mechanizmy”. Publikacja jest plonem konferencji naukowej jaka miała miejsce w warszawskim centrum edukacyjnym IPN.
Na kartach „Władzy w PRL” politolodzy i historycy zastanawiali się nad różnicami między faktycznym i nieformalnym, a deklarowanym i oficjalnym, sposobem sprawowania dyktatury w PRL. Nad różnicami między deklarowaną a rzeczywistą hierarchią władz komunistycznych.
Publikacja wydana przez warszawski IPN odpowiada na pytanie o podstawowe w PRL akty ustrojowe, organy władzy, ich wzajemne relacje i uprawnienia. Pozycje PZPR, marszałka Sejmu, przewodniczącego Rady Państwa, prezesa Rady Ministrów, w systemie władzy faktycznej i deklarowanej. Realia i ewolucje modelu nadzoru PZPR nad władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądownictwem. Kwestie wpływu osobowości pierwszych sekretarzy PZPR na realia ustrojowe. Pozycje władz PRL wobec sowieckiego imperium.
W kolejnych artykułach w tomie „Władza w PRL” Tadeusz Mołdawa opisał konstytucyjne podstawy ustroju Polski Ludowej. Janusz Wrona kompetencje i hierarchia urzędów, formalną a rzeczywistą pozycja polityczna marszałka Sejmu, przewodniczącego Rady Państwa, prezesa Rady Ministrów. Antoni Dudek model nadzoru PZPR nad władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądownictwem. Jerzy Eisler zmiany kierownictw partyjnych w PRL. Andrzej Boboli warszawski komitet PZPR w latach 1975–1989. Sebastian Drabik działalność komitetów wojewódzkich PZPR w latach 1956–1975. Mirosław Szumiło elity władzy w Polsce 1944–1989. Wanda Jarząbek pozycja peerelowskich elit władzy w bloku wschodnim w latach 1956–1980. Waldemar Dziak modele sprawowania władzy komunistycznej na przykładzie Korei Północnej, Chińskiej Republiki Ludowej i Ludowej Republiki Albanii. Robert Spałek stalinowski triumwirat władzy Bieruta, Bermana, Minca. Konrad Rokicki Władysława Gomułkę i podwładnych. Marcin Zaremba ewolucje systemu władzy w PRL. Andrzej Paczkowski rządy Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1981–1989.
Publikacje kończy zapis panel dyskusyjnego o roli wojskowych (GZI, WSW) i cywilnych (UB, SB) służb specjalnych w formalnym i nieformalnym zarządzaniu PRL. Na zapis panelu składają się wypowiedzi: Antoniego Dudka, Andrzeja Friszke, Krzysztofa Komorowskiego, Andrzeja Paczkowskiego, Zbigniewa Siemiątkowskiego, Andrzej Zybertowicz, i Jerzego Eislera.
W dniach w których północnokoreańscy komuniści zapowiadają wszczęcie atomowej wojny w Azji niezwykle aktualny jest artykuł profesora Waldemara Dziaka autora jedynej biografii w Polsce i Europie Kim Ir Sena i jego następcy Kim Dzong Ila. Kim Ir Sen (Być słońcem) został wyszkolony przez sowietów. Długi okres szkoleń w sowieckim wywiadzie sprawił że słabo znał język koreański. O tym że ma zostać przywódcą komunistycznej Korei zadecydował osobiście Stalin. Koreański ruch komunistyczny podzielony był na cztery wzajemnie się nienawidzące frakcje (chińską, radziecką z ZSRR, radziecka z Korei, i lokalną). Korea po II wojnie światowej podzielona została na dwie strefy: większą bogatą w surowce sowiecką i mniejszą ale ludniejszą amerykańska. Po destalinizacji w ZSRR Kim uznał że sowieci zdradzili komunizm i się od ZSRR uniezależnił. Zniszczył wszystkie groby i pomniki radzieckich żołnierzy którzy zginęli w Korei. Zniszczył wszystkie swoje pozytywne artykuły i książki o sowietach (równocześnie napisał je od nowa). Władze komunistycznej Korei w 70% składają się z wojskowych. Partia komunistyczna nie odgrywa większej roli. Trudno ustalić w czyim ręku spoczywa rzeczywista władza. Armia komunistycznej Korei liczy 1.200.000 żołnierzy. Kolejnych 7.000.000 jest w organizacjach paramilitarnych.
Jan Bodakowski
Inne tematy w dziale Kultura
