Tomasz Raczek w dokumentacji tw "Lotos"

Po telewizyjnej serii wspólnych zapowiedzi z Zygmuntem Kałużyńskim Tomasz Raczek jako bohater kolejnej notki wydaje mi się jak najbardziej na miejscu. Zasadniczo rzecz biorąc teczki Raczka zostały zniszczone, a akt paszportowych nie liczę. Jednak pozostały zapisy ewidencyjne, z których wynika, że Raczka zarejestrowano 16.06.1984 r. jako kandydata na tajnego współpracownika pod nr 86889. Po siedmiu miesiącach kategorię rejestracji zmieniono na tajnego współpracownika – skreślono słowo „kand.”. Rejestracji dokonał niewymieniony z nazwiska funkcjonariusz Wydz. IV Dep. III MSW. Raczka zdjęto z ewidencji SB 19.01.1990 r. Chociaż materiały zniszczono, tajny współpracownik pseudonim „Lotos” jest wzmiankowany w różnych sprawach prowadzonych w tym Wydziale na przestrzeni lat 1985-89.

Jak na razie udało mi się odnaleźć jeden donos, który należy przypisać do zniszczonej teczki pracy (15.03.1985 r.):

W środowisku teatralnym panują kontrowersyjne opinie co do przyczyn i źródeł pożaru w Teatrze Narodowym w Warszawie. Teatr ten pod względem zabezpieczenia przeciwpożarowego nie spełniał podstawowych wymogów w tym względzie. Kierownictwo teatru na czele z dyrektorem Jerzym Krassowskim musiało o tym wiedzieć. Potwierdza to fakt, że gdy w Teatrze Narodowym miał wystąpić Teatr z Budapesztu, Jerzy Krassowski nie wyraził zgody na prezentację przedstawienia na tej scenie, gdyż w trakcie występu używany był ogień i to mogło grozić pożarem. Widocznie już wówczas było poważne zagrożenie pożarowe. Część środowiska nie wyklucza celowego podpalenia teatru przez któregoś z pracowników. Jerzy Krassowski znany był z despotycznych „rządów” w teatrze i wielu ludzi do siebie zraził. Mogło to wyzwolić akt zemsty u któregoś z pracowników technicznych lub aktorów zwolnionych z pracy w teatrze, tym bardziej, że w panującym tam bałaganie wywołanie pożaru nie było trudne.

„LOTOS”

W tym dokumencie odnotowano także nazwisko oficera prowadzącego tw – Janusza Bolona, który był stosunkowo świeżym nabytkiem Wydziału. Wcześniej 7 lat pracował w KWMO w Krakowie, a zajmował się mniejszością ukraińską i pisaną wrogą propagandą. Według dokumentacji z Rakowieckiej (1984-1990) Bolon prowadził 11 osobowych źródeł informacji zabezpieczając „z sukcesem” polskie teatry:

W Wydziale IV Departamentu III MSW pracuje od 1 marca 1985 r. na stanowisku inspektora. W toku dotychczasowej służby w tym Wydziale uzyskał szereg liczących się osiągnięć w organizacji pracy operacyjnej. Bardzo efektywnie pracuje z osobowymi źródłami informacji. Na swym kontakcie posiada 11 źródeł w kategorii TW i konsultantów. Prowadzi samodzielnie sprawy ewidencji operacyjnej stosując w nich właściwe przedsięwzięcia ograniczające działalność przeciwników politycznych w środowiskach kulturotwórczych.

J. Bolon wykazał się także umiejętnościami realizacji zadań koncepcyjno-analitycznych.

/.../ Z powierzonych obowiązków operacyjnej ochrony instytucji i środowiska teatralnego w kraju wywiązuje się bardzo dobrze. Realizację zadań na swym odcinku bardzo umiejętnie łączy z zadaniami resortu spraw wewnętrznych i założeniami polityki kulturalnej Partii i Państwa. W pracy tej wykazuje duże osobiste zaangażowanie, wysokie predyspozycje do wykonywania zadań analityczno-koncepcyjnych oraz szczególnie duże umiejętności w zakresie organizowania pracy z osobowymi źródłami informacji w latach 1985-1986 uzyskał szereg liczących się osiągnięć zawodowych. Jest obecnie jednym z przodujących pracowników Wydziału IV.

Ponieważ jego akta zostały mocno okrojone, należy przyjąć, że zasługi Bolona doceniła także Komisja Weryfikacyjna w 1990 r. i zarekomendowała go do służby w UOP.

Można także rozważać, czy to Bolon odnalazł Raczka wśród innych studentów PWST. Skłaniam się do tezy, że Bolon został nakierowany przez kolegów z Wydz. IV Dep. I MSW, którzy zarejestrowali Raczka w okresie 11.01.1982- 15.03.1984 r. w kategorii zabezpieczenia operacyjnego. Poszukiwania w dokumentacji wywiadu na razie nie przyniosły więcej wiadomości.