Wierzba działa jak aspiryna. Właściwości lecznicze i zastosowanie

Wierzba ma opinię drzewa magicznego. Zwiastuje nadejście wiosny, kojarzy się z Wielkanocą. Mało kto wie, że wierzba posiada także szerokie zastosowanie w lecznictwie, wykazuje bowiem podobne działanie jak aspiryna. 

Wierzba leczy od wieków

Wierzba jako roślina lecznicza znana była już w starożytności. Jej właściwości przeciwzapalne odkryli starożytni Egipcjanie, a przeciwbólowe opisywał Hipokrates w 5 wieku p.n.e. Traktowano ją jako środek ściągający oraz... antykoncepcyjny. 

W 1829 roku wyodrębniono z kory wierzby salicynę, związek czynny o działaniu przeciwbakteryjnym. Zaczęto stosować ją zamiast chininy w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów oraz innych chorób mięśni i stawów. Przez lata badań przekonano się, że ogromne właściwości lecznicze kora wierzby posiada właśnie dzięki zawartemu w niej kwasowi salicylowemu - głównemu składnikowi współczesnej aspiryny.

W lecznictwie ludowym korę wierzby podawano właśnie tak jak teraz aspirynę, tj. przy kaszlu, w gorączce, bólach głowy, reumatyzmie, także w nieżytach jelit i biegunce. Zewnętrznie stosowano ją przy trudno gojących się ranach.

W Polsce wierzba jest drzewem pospolitym. Rośnie przy drogach, zabudowaniach wiejskich, nad rzekami w wilgotnych lasach łęgowych. Często sadzona w parkach, na miedzach, przy drogach. W Polsce rośnie wiele gatunków wierzb, m.in. biała (zwana popularnie płaczącą, srebrną czy pospolitą), iwa, krucha, mandżurska, ostrolistna, purpurowa, szara. 

Korę wierzby zbierać należy wiosną, kiedy ruszają soki drzewa. Ścina się 2-3-letnie pędy i z nich zdejmuje korę. Można suszyć ją na słońcu, w jasnych pomieszczeniach lub w suszarniach w temp. do 40°C.

Jakie działanie kora wierzby?

Naturalna salicyna, zawarta w korze wierzby działa wolniej niż aspiryna, ponieważ zawiera mniej salicylanów, ale za to bezpieczniej. Substancje w niej zawarte rozpadają się w przewodzie pokarmowym, uwalniając alkohol salicylowy, a ten utlenia się do kwasu salicylowego dopiero w wątrobie. Dzięki temu pochodne kwasu salicylowego łatwo i bezpiecznie wnikają do organizmu i nie powodują z reguły takich skutków ubocznych jak wymioty czy nudności.

Kora wierzby zawiera też sole mineralne, garbniki i antyoksydanty takie jak kwas elagowy, katechiny i flawonoidy. Związki salicylowe i flawonoidy działają przeciwzapalnie, przeciwbólowo, przeciwobrzękowo, napotnie, przeciwgorączkowo, przeciwreumatycznie i przeciwartretycznie.

Właściwości kory wierzby

• przeciwzapalne - hamuje wytwarzanie prostaglandyn i bakteriobójcze
• przeciwbólowe - pomaga w zwalczaniu bólu głowy
• przeciwgorączkowe - może być stosowana w przypadkach przeziębień przebiegających z gorączką
• przeciwreumatyczne -  może być stosowana w gośćcu przewlekłym postępującym, gorączce reumatycznej
• przeciwmiażdżycowe - może być używana w leczeniu miażdżycy ze wzmożoną krzepliwością krwi, zapaleniach żył, a także w przypadkach nadmiernego pocenia się
• przeciwzakrzepowe - zawiera związki czynne, które uszczelniają naczynia włosowate i jednocześnie przeciwdziałają nadmiernej krzepliwości krwi
• oczyszczające - zwiększają ilość wydalanego moczu i poprawiają przebieg reakcji oksydoredukcyjnych
• rozkurczowe - łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego, regulując produkcję prostaglandyn (odpowiedzialnych za skurcze macicy)
  
• uspokajające -  pomaga w zwalczaniu bezsenności, łagodzeniu pobudzenia nerwowego 
• antybakteryjne - ma ogromne właściwości ściągające i łagodzące w leczeniu cery trądzikowej, poprzez usuwanie ze skóry martwych komórek i oczyszczanie porów
• ściągające - sprzyja gojeniu się ran
• przeciwbiegunkowe, chroniące organizm przed odwodnieniem; dobra w nieżytach błon śluzowych przewodu pokarmowego, niezbyt nasilonych biegunkach
• odchudzające - przyspiesza rozkład węglowodanów i tłuszczów. Dodatkowo powoduje szybsze spalanie kwasów tłuszczowych, gdyż pobudza pocenie się i termogenezę

Wierzba biała a wierzba purpurowa

Kora wierzby białej (salix alba) stosowana jest u chorych, cierpiących na bóle stawowe i choroby reumatyczne. Ma również zastosowanie jako środek przeciwdziałający zawałom serca. Szczególnie w tym zakresie, kora wierzby białej zalecana jest mężczyznom po 50.roku życia. Przyjmowanie tego rodzaju kory wierzby działa w stanach zapalnych jelit i wspomaga leczenie zapalenia pęcherza i nerek.

Kora wierzby purpurowej (salix purpurea) ma ogromne zastosowanie w nieżycie błon śluzowych przewodu pokarmowego oraz zapaleniu błony śluzowej żołądka. Również poprzez działanie ściągające ma ona zastosowanie w leczeniu ran. Dobroczynne zastosowanie kory wierzby purpurowej odnotowano też w walce z podwyższonym cholesterolem. Roślina ta ma również zastosowanie w przeciwdziałaniu chorobie Alzheimera, poprzez ograniczenie produkcji wolnych rodników.