W noc po zmasowanym ataku dronów na Ukrainę, który dotknął też polskiej przestrzeni powietrznej, rosyjskie trolle zalały internet narracjami obwiniającymi Kijów. Analiza 180 tysięcy wzmianek pokazuje: prawie cztery na dziesięć komentarzy wskazuje na winę Ukrainy. To największy desant dezinformacji od początku wojny – ostrzega Michał Fedorowicz z Europejskiego Kolektywu Analitycznego Res Futura.
Noc z 9 na 10 września 2025 roku zapisała się nie tylko jako data prowokacji z powietrza. Już o 23:20 na platformie X (dawny Twitter) pojawiły się pierwsze wpisy z kont udających Ukraińców – donosiły o dronach nad Polską. Godziny po północy przyniosły falę: sześć na dziesięć komentarzy sugerowało, że to ukraińskie aparaty szykują się do bombardowania naszego kraju. "To zemsta za 800+, odmowę pomocy i Starlinków. Zełenski chce nas wciągnąć w wojnę" – taki absurdalny miks krążył w sieci, mieszając fakty z teoriami spiskowymi.
Fedorowicz nie ma wątpliwości: to trzecia faza rosyjskiej wojny hybrydowej, gdzie informacja jest bronią. Jego zespół przeanalizował 180 tysięcy wzmianek – nie sondaż, lecz mapę narracji, z jaką stykał się zwykły internauta. Wynik? 38 procent treści wskazuje na odpowiedzialność Ukrainy i Wołodymyra Zełenskiego, 35 procent pada na Rosję, a 20 – na rząd Donalda Tuska. Grafika z tymi słupkami krążyła jako "sondaż opinii publicznej", choć to czysta analiza ilościowa. "Robimy to po to, by nie obudzić się w przyszłych wyborach z 30-procentowym wsparciem dla prorosyjskich populistów" – tłumaczy Fedorowicz w rozmowie z money.pl.
Dlaczego to działa? Bo połowa polskich użytkowników mediów społecznościowych omija tradycyjne media i rządowe strony, lądując w bańkach antyunijnych czy antyglobalistycznych. Te kanały, nasycone rosyjskim sosem, udają neutralne źródła. "Ludzie nie są ruskimi agentami, tylko zagubionymi w rewolucji informacyjnej od 2010 roku" – podkreśla ekspert. Od brexitu w 2016 buduje się tu alternatywna rzeczywistość: "Rząd kłamie, media kłamią, u nas jest prawda". Politycy jak Grzegorz Braun z Korony Polskiej czy część Konfederacji nieświadomie (lub nie) podsycają te narracje – ich przekaz idealnie wpasowuje się w rosyjski plan.
A jak propaganda przeprogramowała wojnę? Dziś w polskim necie Ukraina to "ci, co zarabiają na konflikcie", Rosja – "racjonalny partner pokoju", a Białoruś – "kraj, któremu winniśmy wdzięczność". Fedorowicz radzi: pora na proaktywną komunikację. Nie "to kłamstwo", lecz historie w języku bańki, z emocjami i wsparciem AI. Inaczej media i rząd dalej przegrywają – brak kanałów dotarcia to klęska.
Reakcje władz nie kazały na siebie czekać. Już 10 września Ministerstwo Cyfryzacji ujawniło rosyjsko-białoruską "oś narracyjną" mającą podważać działania polskich służb i siać nieufność wobec sojuszników. Dzień później Rada Konsultacyjna do spraw Odporności na Dezinformację przy MSZ potępiła wtargnięcie dronów, wzywając do zmasowanej kontrakcji informacyjnej. Wojsko Polskie i NATO "zdały egzamin" – ocenia resort obrony narodowej, podkreślając szybką reakcję na prowokację.
Sytuacja eskaluje. W połowie września Konkret24 z TVN24 tropił fejki o "przesuwaniu polskich wojsk" czy "NATO dozbrajającym Polskę" – wszystko z fałszywymi filmami, by wzbudzić panikę. Inne hity? "Drony z plastiku i tektury" – tak próbowano zbagatelizować zagrożenie, choć to klasyka dezinformacji. Rada Ministrów ruszyła z projektem ustawy o walce z nielegalnymi treściami online, a PAP proponuje "tarczę dezinformacyjną" – system monitoringu i kontrnarracji, który ma chronić przed kolejnymi falami. Koszt? Wysoki, ale Fedorowicz ostrzega: bez stałej kampanii 24/7 Rosja dalej będzie "macając w głowach" Polakom. Czy zdążymy przed następnym ciosem?
dziennikarz, bloger, miłośnik zdrowia i wspinaczki górskiej. Pasjonat aktywnego stylu życia, promujący równowagę między ciałem a umysłem
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Polityka
