Grobowiec markiza Yi to skarbnica wiedzy o poziomie życia i kultury połowy pierwszego tysiąclecia p.n.e. mieszkańców domeny chińskiej. Oprócz ogromnego bogactwa instrumentów muzycznych oraz brązów w grobie znaleziono:
· 5012 sztuk wyrobów z laki
· 26 wyrobów bambusowych
· 5 złotych przedmiotów i 4 złote klamry pasów
· 528 przedmiotów z jadeitu i innych kamieni
· Na listewkach bambusowych znajdowało się 6696 hieroglifów napisanych atramentem
W ówczesnych czasach laka zaczęła podbijać upodobania mieszkańców Azji Wschodniej, choć była już znana w okresie neolitu. Tym wyjątkowym tworzywem była żywica sumaka lakowego rosnącego na południe od rzeki Yiangzijiang, używanego w sztuce zdobniczej, najczęściej barwiona i rzeźbiona. Żywica tego rzadkiego drzewa wypływa w postaci szarej emulsji, ciemnieje na powietrzu, a po usunięciu wody – twardnieje. Jest odporna na działanie wody, kwasów i alkoholu. Laką pokrywa się wyroby z drewna, skóry, ceramiki i metalu. Najstarsze odnalezione wyroby z użyciem laki pochodzą z IV tysiąclecia p.n.e. W zależności od zastosowanej domieszki spotyka się wyroby pokrywane czarną lub czerwoną laką, ewentualnie żółtą. Oprócz mniejszych przedmiotów jak: tace, grzebienie, biżuteria oraz naczynia na uroczyste okazje – wykonywano również parawany, zbroje a nawet trumny. Ze względu na szkodliwość dla zdrowia oraz pracochłonność, lakowanie zostało uznane za wyjątkowy luksus. Wysoko wyspecjalizowani rzemieślnicy musieli nanieść wiele cienkich warstw żywicy, aby w końcu uzyskać efekt błyszczącej powłoki. Wg tekstowych przekazów z pierwszych wieków p.n.e. – cena lakowania była dziesięciokrotnie wyższa od wykonania podobnego przedmiotu z brązu.
Markiz Yi będąc bogaczem zafundował sobie podwójną trumnę, gdzie w brązowe ramy wstawiono płyty z wyjątkowo trwałego drzewa iglastego nanmu, i pokryto laką − całość ważyła 7 ton. Zewnętrzna trumna o wymiarach: długość 3,2 m, szerokość 2,1 m, wysokość 2,19 m. Wewnętrzna o wymiarach: długość 2,49 m, szerokość 1,27 m, wysokość 1,32 m. Obie trumny pokryto tajemniczymi wzorami (ponad 900), w większości smokami, wężami, ptakami oraz dobrotliwymi i złośliwymi duchami, które ingerowały w sprawy ludzkie; wewnętrzna trumna miała namalowane drzwi i okno.
Równie ciekawym jest powleczony laką kufer długości 82,7 cm i wysokości 44,8 cm, pokryty 28 stacjami księżycowymi (ershi baxiu), tj. gwiazdozbiorami, które Księżyc przemierza podczas obiegu Ziemi. Każdą z nich zamieszkuje inny duch, władający kolejnym czasookresem. Stacje zostały podzielone po siedem w czterech grupach, z których każda ma swój symbol i odpowiadającą porę roku oraz kierunek świata, a także zwierzę chińskiego zodiaku. Skoro całość ścian kufra pokryto tymi ilustracjami, zapewne stacje księżycowe znane były przed V w. p.n.e. Odgrywały one ważną rolę w dawnej astrologii, dlatego często ich symbole umieszczano na kompasach geomantycznych (luopan). Kompas geomantyczny to przyrząd używany do fengshui przy rozplanowywaniu budynków i grobów. Tarcza jego podzielona jest tak, aby wyznaczała osiem trygramów oraz heksagramy Yijing (Księga Przemian), a także dostarczała cennych informacji pochodzących z filozofii chińskiej jak pięć żywiołów. Na pokrywie kufra z jednej strony namalowano lazurowego smoka, a z drugiej białego tygrysa.
W komorze ze szczątkami 13 młodych kobiet znaleziono między innymi skrzynkę o niezwykłym kształcie − kaczki, która ma zdejmowaną pokrywę na grzbiecie oraz obraca głową z boku na bok. Wysokość jej 16,3 cm, długość 20,4 cm, powierzchnia jest lakierowana na czarno i ozdobiona obrazkami w kolorze czerwonym i żółtym, przedstawiającymi uderzanie w dzwon i gong (z lewej strony) i w bęben (z prawej strony).
O bogactwie markiza Yi również świadczą znalezione naczynia z litego złota, co w przedcesarskich Chinach było rzadkością, prawdopodobnie ze względu na koszt. Znaleziona (dotychczas największy tego typu obiekt) piękna złota misa z pokrywą ma średnicę 15 cm, wysokość 10, 7 cm, wagę 2,15 kg. Naczynie stoi na nóżkach w kształcie litery S o zoomorficznym wzorze z wplecionym smokiem. Dołączona ażurowa łyżeczka waży 50 g. Uczonym nie udało się ustalić do czego ten zestaw mógł służyć, ze względu na zastosowaną koronkę na jajowatej miseczce.
Pięknym jest 16-segmentowy, o długości 48 cm, jadeitowy łańcuch składający się z ruchomych ogniw spojonych ze sobą łącznikami z ornamentyką smoków i feniksów. Cała kompozycja to olbrzymi smok składający się z wyrzeźbionych w jadeicie: 37 smoków, 7 feniksów i 10 węży. Cztery z łączników są częściowo wykonane ze złota i mogą być odłączone; osiem ażurowych elementów jest połączonych na stałe. Z biżuterii można korzystać w komplecie, podzielonej na pięć części, połączonej w zamkniętą całość lub otwartej. Trudno stwierdzić w jaki sposób był łańcuch używany; niektórzy sugerują, że noszono go na rondzie jakiegoś nakrycia głowy.
Ciekawe są zielonkawo-żółte wisiorki jadeitowe, w kształcie zwiniętego smoka, ozdobione ziarnami zbóż, z małym otworem na brzuchu.
BARDZO WAŻNYM ODKRYCIEM dla nauki są listewki bambusowe z 6696 hieroglifami napisanymi tuszem. Znalezisko to jest jednym z najwcześniejszych przykładów pisma tuszem na listewkach bambusowych (zhujian). Pokazują one styl kaligraficzny państewka Zeng lub jego suzerena − państwa Chu. Z treści zapisów wynika, że hieroglify postawili uczestnicy pogrzebu markiza Yi, urzędnicy oraz członkowie rodziny królewskiej Chu. Treść dotyczy ceremonii pogrzebowej, między innymi szczegółów transportu, liczby koni itp.
EPOKA BRĄZU 9
Notki powiązane:
Epoka brązu – Trzy Dynastie
Wytop brązu
Kultury Erlitou i Erligang
Różnorodność naczyń obrzędowych
Maska taotie
Dzwony z brązu i koncert na bianzhong
Grobowiec markiza Yi - instrumenty muzyczne
Grobowiec markiza Yi - brązy
Chiny u Europejczyka, który stara się poznać odrębność obyczajowości, bogactwo kultury i historii wywołują całkowity zawrót głowy.
POLECAM aplikację na Android "Odkryj Chiny" – poza Polską "Ancient China". Oprócz możliwości poznania pięknych okolic w Chinach, ściągnięcia na pulpit zdjęć w rozdzielczości HD, w formie gry sprawdzimy naszą wiedzę o tych miejscach.
Nagroda za rok 2014 „Poetry&Paratheatre” w kategorii: Popularyzacja Sztuki - Motywy przyrodnicze w poezji chińskiej
Nowości od blogera
Inne tematy w dziale Kultura