Wolfgang Petersen twórca filmów takich jak Das Boot, Outbreak, Air Force One i Der Sturm nie żyje.Zmarł na raka trzustki w wieku 81 lat.
Prawda czy artefakt?
Film, opowiadający o zdarzeniach historycznych, tworzy tylko iluzję prawdy, jest poddawany fabularyzacji i fikcjonalizacji. Przez swoją formułę audiowizualną ma większe możliwości oddziaływania na widza niż przekaz werbalny, zapisy historyczne, akademicka nauka historyczna. Dla młodego pokolenia, które jest głównym adresatem kształtuje jego systemy wartości, osobowość, obyczajowość, świadomość. Wskazuje wzorce postępowania. Pisane historie znajdują wśród młodzieży coraz mniejsze grono odbiorców, stając się ubogim środkiem przekazu w porównaniu z nowymi możliwościami środków audiowizualnych. Film przez iluzję obiektywizmu, realizmu, wyeksponowane miejsce prezentacji i możliwość wielokrotnych powtórzeń, przyjmowany jest jako wiarygodny przekaz , rejestracja zdarzenia, prawda a nie artefakt. Oddziałując na społeczeństwa otwarte może służyć walce ideologicznej poprzez dezinformację, przekaz służący podważaniu wartości stanowiących o spójności wrogiego społeczeństwa, walce z jego narodową tożsamością a w efekcie jego antagonizowaniu lub odwrotnie służyć cementowaniu własnych społeczeństw przez odwoływanie się do dumy ze wspólnej kultury, historii, religii, języka. Służy temu również przemilczanie lub podkreślanie niektórych zdarzeń historycznych.
Das Boot (1981)– filmowa adaptacja powieści z 1973. Obraz stanowiący pod względem budżetu drugą co do wielkości niemiecką superprodukcję po Metropolis, a więc film ważny mający obok powstałego na jego bazie serialowi silne oddziaływanie na opinie światową. Historia łodzi podwodnej U-96 i jej załogi. Przedstawia zarówno emocje bitwy jak i nudę bezowocnego „polowania”, pokazuje ludzi służących na pokładzie łodzi podwodnej jako zwykłych żołnierzy, którzy zrobią wszystko dla swoich towarzyszy i kraju. Gloryfikuje ich męstwo i rycerskość.
W filmie na 40 członków załogi jest tylko jeden zagorzały nazista i to Niemiec pochodzący z Meksyku. Reszta oficerów albo obojętnych lub jak w przypadku kapitana, jawnie cyniczna w stosunku do obowiązującej ideologii. Marynarze i podoficerowie są przedstawiani jako apolityczni. Ważna scena z początku filmu odbywająca się we francuskim nocnym klubie: w pijackiej przemowie z okazji przyznania Krzyża Żelaznego inny kapitan uboot’a otwarcie atakuje Adolfa Hitlera. Gdy później U-96 storpeduje2 tankowce, niemiecka załoga z przerażeniem i empatią obserwuje tonących marynarzy wroga .
Nasuwa się pytanie gdzie byli w drugiej wojnie światowej hitlerowcy? Dziwne jest to o tyle, że dbając o wiarygodny przekaz reżyser filmu Peteresen nawet dobierając aktorów przyjmował tych z Austrii i różnych stron Niemiec by , jak w realiach ówczesnych załóg łodzi podwodnych, mówili różnymi akcentami. Większość z kręconych zdjęć dokonano w jednym roku, aby wygląd aktorów jak najbardziej odpowiadał realizmowi, by zapewnić naturalny wzrost zarostu i włosów. Aktorzy spędzali wiele miesięcy w ciasnej niezdrowej atmosferze pomieszczeń, zbliżonych do realiów wnętrza łodzi podwodnej by w sposób naturalny zwiększyć bladość skóry.
Petersen pokazuje swoją własną lub politycznie narzuconą wizję przeszłości. Oglądając film odnosi się wrażenie, że opozycja Niemców w stosunku do hitleryzmu była podczas drugiej wojny światowej powszechna . Kino może zatem służyć doraźnym celom polityki historycznej, niszczyć prawdę, sprzyjać erozji znaczeń, w których odpowiedzialni za wojnę nie są Niemcy tylko niezidentyfikowani naziści ( sic! z Meksyku).
Komentarze