Zakończył się drugi dzień Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie. Udział w wydarzeniu wzięła minister klimatu i środowiska Anna Moskwa. Z uczestnikami online połączył się natomiast premier Mateusz Morawiecki. Dyskusje w drugim dniu dotyczyły głównie bezpieczeństwa energetycznego. Szefowie regionów złożyli także podpisy na umowie w zakresie powołania Sieci Regionów Trójmorza, która stanowi oficjalne przypieczętowanie dotychczasowej deklaracji.
Dwudniowy III Samorządowy Kongres Trójmorza rozpoczął się 16 maja w Centrum Spotkania Kultur i Lubelskim Centrum Konferencyjnym. Kongresowi towarzyszyło Forum Gospodarcze, w ramach którego odbyły się seminaria i spotkania poświęcone m.in. wyzwaniom związanym z odbudową Ukrainy, ale także innowacyjności, cyfryzacji, gospodarce wodorowej.
Inicjatywa Trójmorza zrzesza 12 państw: Austrię, Bułgarię, Chorwację, Czechy, Estonię, Litwę, Łotwę, Polskę, Rumunię, Słowację, Słowenię i Węgry. Ideą tego przedsięwzięcia jest pobudzanie rozwoju gospodarczego państw Europy Środkowo-Wschodniej oraz stworzenie stabilnego i spójnego partnerstwa państw z obszaru pomiędzy Morzem Bałtyckim, Adriatykiem i Morzem Czarnym.
Trójmorze odegra kluczową rolę
W środę z uczestnikami III Samorządowego Kongresu Trójmorza połączył się premier Mateusz Morawiecki. Jak mówił szef rządu podczas wystąpienia wyemitowanego podczas drugiego dnia Kongresu, Trójmorze to konieczność w obliczu wojny wywołanej przez Rosję. "Nasza inicjatywa powinna odegrać kluczową rolę w powojennej odbudowie Ukrainy. Włączyć ją w europejski system gospodarczy i także zagwarantować nie tylko bezpieczeństwo, ale jeszcze szybszy rozwój ekonomiczny i infrastrukturalny" - ocenił.
Jak dodał, budowane drogi, autostrady, sieci energetyczne, rurociągi i połączenia kolejowe będą biegły przez państwa, regiony, miasta i jednostki samorządowe. "Będą namacalnym dowodem, że znosimy między sobą granice i integrujemy nasze ojczyzny" - powiedział.
Premier Morawiecki zwrócił uwagę, że Inicjatywa Trójmorza to nie tylko nadganianie zaległości, ale również patrzenie w przyszłość. "Świadomi stojących przed nami wyzwań planujemy wspólnie pracować nad transformacją energetyczną i energetyką wodorową, nad cyberbezpieczeństwem czy nowymi technologiami. Chcemy rozwiązywać problemy przeszłości, ale również te które dopiero są przed nami" - podsumował Morawiecki.
Zaznaczył jednocześnie, że Trójmorza nie zbudujemy tylko spotkaniami prezydentów i premierów. "Potrzebna jest nam współpraca na każdym poziomie, również, a może nawet przede wszystkim na poziomie lokalnym" - wskazał.
"Trójmorze to nie tylko współpraca państw, ale też regionów i samorządów. Unia Lubelska przyniosła współpracę Polski i Litwy z poziomu unii personalnej do unii realnej. Bez państwa pomocy nie uda się przenieść Inicjatywy Trójmorza z poziomu kontaktów międzypaństwowych na poziomie rzeczywistej, codziennej oddolnej współpracy, która wpływa na życie każdego człowieka" - stwierdził premier.
Trójmorze realizuje duże, ambitne projekty
Wśród wystąpień otwierających uczestnicy mogli również wysłuchać minister klimatu i środowiska Annę Moskwę. – To właśnie w Lublinie rozpoczęły się rozmowy o bezpieczeństwie energetycznym zanim jeszcze Europa podjęła ten dialog. Zima i wiosna zweryfikowały naszą suwerenną, przemyślaną i konsekwentną politykę energetyczną. Polska od 2015 roku nie zeszła ze ścieżki planowanych projektów, mimo zachęt do korzystania z gazociągów. Energetyka musi być filarem pracy inicjatywy Trójmorza. Mamy nadzieję, że tu, na Kongresie, powstaną projekty, które będą przykładem dla całej Europy – mówiła minister klimatu.
Moskwa podkreśliła również konsekwentną realizację projektów, które zostały zaplanowane w 2015 r. Mówiła, że w tym czasie były "różne głosy ze strony UE" i były "zachęty do korzystania z gazociągów".
"Dzisiaj widzimy, że nie ma Nord Stream 1, Nord Stream 2, ale terminal LNG jest, funkcjonuje w pełnym wymiarze, zwiększa swoją przepustowość, a inne państwa w pośpiechu budują swoją infrastrukturę. My to rozpoczęliśmy lata temu, aby uniezależnić się od Rosji, aby dywersyfikować dostawy i dzięki temu możemy nadal planować konsekwentnie swoją politykę energetyczną" – dodała minister Moskwa.
Mówiąc o konsekwentnym planowaniu polityki energetycznej wskazała na duże i ambitne projekty. "Te ambitne projekty to jest na pewno atom. Te ambitne projekty to jest rozwój i stabilizacja odnawialnych źródeł energii, w tym magazyny energii i dobry rozwój sieci. Ale te ambitne projekty to też to, co się dzieje w sposób naturalny. Przeniesienie, dzielenie się odpowiedzialnością w polityce energetycznej na tym poziomie lokalnym" – powiedziała minister.
Następnie minister otrzymała nagrodę rady programowej Samorządowego Kongresu Trójmorza. We wtorek podczas uroczystej gali nagrody otrzymali: marszałek Sejmu Elżbieta Witek, wicepremier, szef MON Mariusz Błaszczak, a także firmy PKO Bank Polski i Apis-Vita d.o.o.
Podpisanie umowy o Sieci Regionów Trójmorza
Podczas Kongresu odbyły się również debaty, gdzie zaproszenie paneliści rozmawiali na takie temat jak: bezpieczeństwo energetyczne Polski w ujęciu geopolitycznym, bezpieczeństwo energetyczne Polski i Europy, zdrowie mieszkańców Trójmorza, Sieć Regionów Trójmorza – przyszłość i wyzwania, czy wyzwania współpracy regionów inicjatywy Trójmorza z regionami Ukrainy.
Kongres Trójmorza obfitował nie tylko w dyskusje, ale też w realizację konkretnych projektów. W środę podpisano międzynarodową umowę o Sieci Regionów Trójmorza – formatu pogłębiającego współpracę międzyregionalną w Europie Środkowej.
Sieć została zainicjowana w 2021 roku przez Województwo Lubelskie. Podczas minionych edycji Kongresu przedstawiciele państw podpisywali Deklarację Gospodarczą Sieci Regionów Trójmorza, zwaną też Deklaracją Lubelską. Tegoroczne przedsięwzięcie było okazją, by tę ogólnie wyrażoną wolę współpracy ująć w formę konkretnego zobowiązania, dlatego też szefowie regionów uroczyście podpisali dziś umowę o utworzeniu Sieci Regionów Trójmorza.
MP
(Minister klimatu i środowiska Anna Moskwa podczas Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie. Fot. Mat. prasowe)
Czytaj dalej:
