Tegorocznym Ig Noblem nagrodzono m.in. autorów badań w dziedzinie reanimacji pająków, mówienia wspak, liczenia włosów w nozdrzach nieboszczyków oraz znudzenia wśród nauczycieli i uczniów. Wyróżniono również geologa polskiego pochodzenia za wyjaśnienie, "dlaczego tak wielu naukowców liże skały".
Anty-Noble wręczone 33 razy
Pierwsze Ig Noble zostały przyznane w 1991 r. za odkrycia, których „nie da się lub nie powinno się powtarzać”, ale większość nagród dotyczy prac, które zostały rzeczywiście przeprowadzone.
W tym roku Ig Noble 2023 zostały wręczone 33. raz. Każdy zwycięski zespół otrzymał także banknot o wartości 10 bilionów dolarów z Zimbabwe. W dziedzinie chemii i geologii nagrodę otrzymał Jan Zalasiewicz, urodzony w Wielkiej Brytanii, którego rodzice wydostali się z Syberii z armią Andersa. Ten geolog, wykładowca na Uniwersytecie w brytyjskim Leicester kieruje Grupą Roboczą do spraw Antropocenu, która w 2019 roku uznała, że w połowie XX wieku skończył się holocen a rozpoczął antropocen, czyli epoka człowieka. Nagrodę przyznano mu za wyjaśnienie „dlaczego tak wielu naukowców liże skały" w artykule „Jedzenie skał" opublikowanym w „The Paleontological Association Newsletter".
- To była niespodzianka. Ale miło jest widzieć zainteresowanie starymi metodami terenowymi geologii - skomentował Jan Zalasiewicz.
Ożywili martwe pająki
Literackiego Ig Nobla otrzymali Chris Moulin (Francja), Nicole Bell (Wielka Brytania), Mericie Turunen (Finlandia), Arina Baharin (Malezja) i Akira O’Connor (Wielka Brytania/USA) za zbadanie wrażeń, jakie odczuwają ludzie, gdy powtarzają jedno słowo wiele, wiele, wiele, wiele, wiele, wiele, wiele razy.
Tegoroczni laureaci Ig Nobla w dziedzinie inżynierii mechanicznej powtórzyli eksperyment doktora Frankensteina, a swoją działalność określili jako „nekrobiotykę". Natomiast Te Faye Yap (USA/Malezja), Zhen Liu (Chiny), Anoop Rajappan (Indie) oraz Trevor Shimokusu i Daniel Preston (USA) zostali nagrodzeni za ożywienie martwych pająków dla wykorzystania jako mechaniczne narzędzia chwytające.
Nagrodę w dziedzinie zdrowia publicznego zdobył Seung-min Park (Korea Południowa/USA) za wynalezienie wyrafinowanej toalety Stanford – urządzenia wykorzystującego różnorodne technologie, w tym - paska testowego do analizy moczu, komputerowego systemu wizyjnego do analizy defekacji, kamery identyfikacyjnej, rozpoznającej daną osobę od tyłu i łącze telekomunikacyjne – do monitorowania i szybkiej analizy substancji wydalanych przez człowieka.
Nagrodzeni w dziedzinie komunikacji zostali María José Torres-Prioris, Diana López-Barroso, Estela Camara, Sol Fittipaldi, Lucas Sedeno, Agustín Ibánez, Marcelo Berthier i Adolfo García za badanie aktywności umysłowej osób, które są ekspertami w mówieniu wstecz.
Grzebali w zwłokach. Sprawdzali, czy liczba włosków się zgadza
Nagrodę w dziedzinie medycyny za nowatorskie wykorzystanie zwłok otrzymali Christine Pham, Bobak Hedayati, Kiana Hashemi, Ella Csuka, Tiana Mamaghani, Margit Juhasz, Jamie Wikenheiser i Natasha Mesinkovska. Sprawdzili, czy w każdym z dwóch nozdrzy danej osoby znajduje się taka sama liczba włosów (eksperymenty na osobniku żywym mogłyby być nieco bolesne).
Nagroda w dziedzinie nauk o żywieniu przypadła Japończykom (Homei Miyashita i Hiromi Nakamura) - za eksperymenty, mające na celu ustalenie, w jaki sposób naelektryzowane pałeczki i słomki do napojów mogą zmieniać smak jedzenia.
Jeśli chodzi o dziedzinę edukacji - Katy Tam, Cyanea Poon, Victoria Hui, Wijnand van Tilburg, Christy Wong, Vivian Kwong, Gigi Yuen i Christian Chan zostali nagrodzeni za metodyczne badanie nudy nauczycieli i uczniów. Doszli oni do wniosku, że samo przewidywanie nudy zaostrza jej występowanie na wykładach. Tytuł ich publikacji to „Nuda rodzi nudę: badanie na próbie doświadczeń na temat wpływu nudy nauczycieli na nudę i motywację uczniów”.
Nagrodzeni w dziedzinie fizyki Bieito Fernández Castro, Marian Pena, Enrique Nogueira, Miguel Gilcoto, Esperanza Broullón, Antonio Comesana, Damien Bouffard, Alberto C. Naveira Garabato i Beatriz Mourino-Carballido zmierzyli, jak aktywność seksualna dużych ławic ryb podczas tarła wpływa na mieszanie się wody w oceanie.
Prawdziwi laureaci Nagrody Nobla na gali Ig Noblów
Nagrody Ig Nobla laureatom wręczyli prawdziwi laureaci Nagrody Nobla, m.in. Frances Arnold (chemia 2018). Odbyły się też wykłady 24/7, podczas których kilku czołowych myślicieli świata dwukrotnie wyjaśniało swój temat: najpierw w 24 sekundy, a następnie w siedmiu słowach.
Ig Noble to humorystyczny odpowiednik Nagrody Nobla za prace naukowe, które „najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia, oraz odkrycia, które nie mogą lub nie powinny być powtarzane. Nagrody przyznawane są przez czasopismo Annals of Improbable Research, kierowane przez Marca Abrahamsa z Cambridge w Massachusetts. Ideą jest popularyzowanie nauki i pokazanie zabawnych aspektów pracy naukowca. Nagradzane prace mają najczęściej faktyczną wartość naukową i ich zabawność jest jedynie dodatkowym atutem. Nazwa IG pochodzi od angielskiego słowa ignoble (niegodziwy), które jest przeciwieństwem słowa noble, wymawianego tak samo jak słowo Nobel w znaczeniu Nagrody Nobla.
Tomasz Wypych
Fot. Pixabay.com
Czytaj dalej:
