Mniszek lekarski jest wykorzystywany w lecznictwie od wieków. Choć częściej wykorzystuje się jego korzeń i liście, to kwiaty tzw. mlecza są równie cenne. Robi się z nich syrop, tzw. miodek majowy, pomagający zwłaszcza przy infekcjach wywołanych przez wirusy i bakterie. Mogą go pić zarówno dorośli, jak i dzieci.
Mniszek lekarski (łac. Taraxacum officinale), popularnie zwany mleczem, wiosną rośnie niemal wszędzie i przez większość ludzi traktowany jest jak zwyczajny chwast. Podobno zawędrował do nas aż spod Himalajów.
W Polsce ma wiele nazw: bole oczy, buława hetmańska, dętki, dmuchacz, dmuchawiec, gołębi groch, kniat, kuba-baba, lwi ząb, majicek, maślak, męska stałość, milch, mlecz, mlecznik, mnich, mnisza główka, moiczka, pąpawa, plesz, podmuch, podróżnik mleczowaty, popia główka, psi mlecz, radynki, ślepota, śmirgiel, świni pysk, wilczy ząb, wole oczy, zdmuchawnik, żabi kwiat. Nazwa mlecz jest myląca, istnieje bowiem całkiem odrębny rodzaj roślin o nazwie mlecz, które bywają trujące. Kwiaty mniszka nazywane są w Małopolsce majami.
Właściwości syropu z mniszka
Korzeń mniszka lekarskiego zawiera duże ilości inuliny, fitosteroli i garbników. Jest cennym źródłem łatwo przyswajalnych soli mineralnych, a w szczególności potasu.
Liście mniszka zawierają flawonoidy, fenolokwasy i karotenoidy (czyli naturalne przeciwutleniacze). Są bogate również w magnez, krzem, potas oraz witaminy: C i B.
Kwiaty mniszka wykazują silne działanie przeciwutleniające, dzięki bogatej zawartości związków fenolowych, w tym flawonoidów oraz kwasów: cykoriowego, chlorogenowego i askorbinowego.
W syropie znajdziemy witaminy: A, C, D, E i z grupy B, beta-karoten oraz minerały: żelazo, magnez, sód, wapń, krzem, miedź, fosfor, cynk i mangan.
Syrop zawiera peptydy o silnych właściwościach bakteriobójczych i grzybobójczych oraz fitoestrogeny i sterole roślinne (tzw. fitosterole), które obniżają stężenie cholesterolu LDL.
Jest w nim obecna także inulina, która obniża stężenie glukozy we krwi i wzmacnia układ odpornościowy oraz cholina i asparagina wspierające układ nerwowy.
Syrop z mniszka wyglądem i smakiem przypomina miód.
Zastosowanie miodku majowego
Syrop z kwiatów mniszka lekarskiego jest najczęściej stosowany w celu łagodzenia bólu gardła i leczenia infekcji górnych dróg oddechowych. Ma również inne działania:
- przeciwmiażdżycowe, działa przeciwzakrzepowo
- przeciwzapalne, pomaga w stanach zapalnych skory, przyspiesza gojenie się ran
- moczopędne, pomocny w infekcjach dróg moczowych, kamicy moczowej
- wspomagają układ pokarmowy – stymuluje produkcję soków żołądkowych i poprawiają trawienie
- oczyszczające - oczyszcza organizm ze złogów i toksyn, wspiera pracę wątroby
Przepis na syrop z mniszka lekarskiego
Składniki:
- Co najmniej 300 szt. kwiatów mniszka lekarskiego
- 1 litr wody przegotowanej, zimnej
- 1 cytryna
- 1 kg cukru
Kwiaty powinniśmy zbierać na łąkach znajdujących się z daleka od zanieczyszczeń, np. ruchliwych dróg czy zakładów przemysłowych. Najlepiej dokonać zbioru w słoneczny dzień, w kwietniu lub maju. Koszyczki kwiatowe należy zbierać bez szypułek, ponieważ to one nadają roślinie gorzki smak.
Wykonanie:
Kwiaty zalewamy wodą i odstawiamy. Po ok. 3 godzinach wkładamy je do garnka i gotujemy przez 15 min. Pod koniec gotowania dodajemy soku z cytryny. Wywar przecedzamy przez sitko. Do płynu wsypujemy cukier i mieszamy. Ponownie gotujemy przez ok. 2 godziny, aż płyn zgęstnieje i będzie miał konsystencję miodu. Gotowy syrop wlewamy do słoiczków, zakręcamy i pozostawiamy do wystudzenia. Przechowujemy w suchym i zaciemnionym miejscu.
Zielone szypułki mniszka lekarskiego zawierają goryczkę.
Kto nie powinien pić syropu z mniszka lekarskiego?
Zaleca się stosowanie do 3 łyżeczek dziennie syropu z mniszka, można podawać go także dzieciom. Ze względu na konsystencję można smarować nim kromkę chleba z masłem - tak jak zwykłym miodem, albo polewać naleśniki. Można też używać go jako słodzika do herbaty czy lemoniady. Jeśli ma działać na poprawę trawienia – to połykamy łyżeczkę płynu przed posiłkiem do 3 razy dziennie. Można ją zjeść bezpośrednio, można rozpuścić w połowie szklanki przegotowanej wody.
Miodek majowy ze względu na wysoką zawartość cukru, nie powinien być spożywany przez diabetyków. Powinny uważać z nim także osoby cierpiące na wrzody żołądka, niedrożność jelit i dróg żółciowych, nadkwaśność żołądka. Może bowiem wywoływać zgagę, podrażnienia skórne i zwiększone wydzielanie soku żołądkowego.
ja
