Choroba wysokościowa może dotknąć każdego - nie tylko osoby niezaaklimatyzowane w górach, ale i tych, którzy już wspinali się na duże wysokości. Można jej uniknąć, stosując kilka prostych zasad.
Tragiczne wydarzenia w Himalajach podczas akcji ratunkowej Elisabeth Revol i Tomasza Mackiewicza uświadomiły nam, jak poważnym wyzwaniem dla organizmu jest pobyt na dużych wysokościach. Polak nie wrócił z tej wyprawy; z powodu choroby wysokościowej nie był w stanie zejść i pozostał na zawsze w górach.
Każdego roku wielu turystów próbuje wejść np. na szczyt Kilimandżaro w Afryce, w Tanzanii. Wielu próbuje, ale także bardzo wielu tam nie dociera, a powodem jest właśnie choroba wysokościowa. Może się ona zdarzyć amatorom, jak i tym, którzy już wspinali się na duże wysokości.
Obajwy choroby wysokościowej mogą pojawić się na wysokości 2 500 - 3 000 m n.p.m. Można ją określić jako zespół objawów spowodowany brakiem adaptacji do warunków panujących na dużych wysokościach. Kiedy nasz organizm próbuje przystosować się do przebywania na wysokości, musi poradzić sobie z tym, że im jesteśmy wyżej, tym niższe staje się ciśnienie. Konsekwencją jest mniejsza ilość tlenu, który wdychamy. To z kolei przyspiesza tempo bicia serca, a płuca zaczynają pracować intensywniej, ponieważ pozbawione wystarczającej ilości tlenu tkanki muszą uzupełnić jego niedobór, pobudzając przepływ krwi. Przez to wydzielamy więcej dwutlenku węgla.
Jak wyjaśnia lekarz i himalaista, dr Robert Szymczak, konsultant medyczny narodowej zimowej wyprawy na K2, człowiek może zaaklimatyzować się w pełni jedynie do wysokości ok. 6 000 m n.p.m. Pobyt powyżej tej wysokości powoduje powolne wyniszczanie organizmu, objawiające się spadkiem masy mięśniowej, obniżeniem wydolności fizycznej oraz zaburzeniami funkcji poznawczych.
Lekarz przypomina, że choroba wysokościowa może dotknąć każdego, kto przekroczy wysokość 2 500 metrów, gdzie dostępność tlenu w powietrzu, ze względu na rozrzedzenie atmosfery, zaczyna być za mała względem potrzeb organizmu człowieka. Pierwsze symptomy mogą pojawić się już po około czterech godzinach przebywania na danej wysokości. Choroba wysokościowa najbardziej zagraża dzieciom i osobom powyżej 40. roku życia, a także ludziom zmagających się m.in. z anemią, nadciśnieniem czy problemami z krążeniem.
Objawy choroby wysokościowej
Pierwsze symptomy choroby wysokościowej to ból i zawroty głowy, utrata apetytu, nudności.
Inne to:
- duszność, problemy z oddychaniem
- ucisk w klatce piersiowej
- utrata orientacji/ koordynacji ruchowej
- kaszel
- zaburzenia wzroku/ przekrwienie gałek ocznych
- zasinienie warg
- szumy uszne
- paraliż
- halucynacje
- zaniki pamięci
- zaburzenia mowy
Postępowanie w razie choroby
Jeśli objawy choroby wysokościowej będą silne, należy jak najszybciej zejść niżej. Każdy metr w dół to więcej tlenu w powietrzu. Przy nasilonych objawach niezbędne może okazać się leczenie farmakologiczne i podanie tlenu. Przy planowaniu wypraw na duże wysokości leki muszą stanowić nieodłączną część wyposażenia wraz z zestawem do iniekcji dożylnych lub domięśniowych.
Jak zapobiegać chorobie wysokościowej?
Wyjeżdżając na wspinaczkę należy skonsultować się wcześniej z lekarzem, zwłaszcza jeśli w przeszłości cierpiało się na dolegliwości ze strony układu krążenia, np. nadciśnienie, układu oddechowego bądź inne poważne schorzenia.
Przy pokonywaniu różnicy wysokości nie należy przesadzać i szarżować. Należy ostrożnie pokonywać każdy kolejny metr w górę. Zazwyczaj dobrym symptomem adaptacji jest spokojnie przespana noc i towarzyszące jej rano dobre samopoczucie. Dobrze jest przespać dodatkową noc na wysokości między 3 000 a 4 000 m n.p.m.
Należy unikać alkoholu. Posiłki powinny być bogate w węglowodany. Należy wypijać 3-4 litry pynów dziennie, w małych, często powtarzanych porcjach. Płyny powinny również zawierać tracone wraz z potem elektrolity. Odwodnienie, zwłaszcza na dużej wysokości, przebiega niezwykle szybko, a jego konsekwencje mogą być bardzo poważne. Ważne jest też przyjmowanie 1 tabletki dziennie aspiryny lub polopiryny, co zapobiega zakrzepowemu zapaleniu żył.
Przydatne jest też wcześniejsze przygotowanie kondycyjne.
Nie przegap: Przyczyną zgonu Tomasza Mackiewicza był wysokościowy obrzęk płuc
źródło: Polski Związek Alpinizmu, onet.pl
KJ
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
