Co roku na świecie z powodu zachorowania na odrę umiera 200 tys. dzieci. Na wszystkich kontynentach, także w Europie, lawinowo przybywa chorych. Polska na razie na mapie zachorowań jest zieloną wyspą, ale wkrótce może to się zmienić. Także przez dramatycznie niski poziom szczepień. W Polsce niezaszczepionych przeciwko odrze może być nawet pół miliona dzieci!
Rośnie liczba zachorowań na odrę, także w Polsce
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) alarmuje, że rośnie zagrożenie odrą, a polski Główny Inspektorat Sanitarny apeluje do rodziców i opiekunów o uzupełnienie zaległych szczepień dzieci przeciwko tej chorobie.
Jak podał dyrektor regionalny WHO na Europę dr Hans Henri P. Kluge, w roku 2023 zakażeniu uległo około 42 200 osób, podczas gdy w całym roku 2022 było to 941. Najwięcej przypadków odry odnotowano w Kazachstanie - 13 667, Rosji - 10 710, Kirgistanie - 5 452 oraz Turcji - 4 584. W Europie Zachodniej rekord należał do Wielkiej Brytanii - 183 przypadki. Zdaniem specjalistów z WHO, wzrost ten wynika z mniejszej niż zwykle liczby dzieci zaszczepionych podczas pandemii Covid-19. W ubiegłym roku odra dotknęła wszystkie grupy wiekowe – zarówno osoby młode, jak i starsze. W ubiegłym roku, zgodnie z krajowymi meldunkami epidemiologicznymi, odnotowano w Polsce 36 potwierdzonych przypadków odry, rok wcześniej – 27. W styczniu tego roku już 9.
Jedyną skuteczną metodą zapobiegania odrze jest szczepienie
Szczepienie jest jedynym skutecznym środkiem zapobiegającym zachorowaniu na odrę. Lekarze podkreślają bardzo wysoką efektywność szczepień przeciw odrze. Po podaniu pierwszej dawki szczepionki odporność uzyskuje ok. 95 proc. osób zaszczepionych. Natomiast podanie drugiej dawki szczepionki pozwala osiągnąć odporność u niemalże 100% osób zaszczepionych.
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO), szczepienia na odrę wykonuje się planowo szczepionką MMR (szczepionka skojarzona przeciw odrze, śwince i różyczce) u dzieci w 13–15. miesiącu życia oraz w 6. roku życia (w PSO na 2019 r. dokonano przesunięcia z 10. na 6. Rok życia) i są one obowiązkowe dla dzieci i młodzieży, które nie ukończyły 19 roku życia.
Osoby o podwyższonym ryzyku zachorowania na odrę to niemowlęta, które są za małe, aby można je było szczepić, osoby, u których szczepionka nie wywołała odporności oraz osoby, które z przyczyn medycznych, religijnych lub innych nie zostały zaszczepione.
Odra - objawy, przebieg, powikłania
Odra jest ostrą, wysoce zakaźną chorobą wirusową wywoływaną przez tzw. paramyxowirusy, zdolną do wywoływania epidemii. Zakaźność jest bliska 100 proc osób podatnych, a w okresie przedszczepiennym odra dotknie prawie każdą osobę w wieku dziecięcym. Szczepienia ochronne radykalnie zmniejszyły zachorowalność na odrę w Europie, ale pomimo ogólnie wysokiego poziomu zaszczepienia, odra nadal powoduje częste epidemie. Od lat pozostaje główną przyczyną zgonów dzieci. Szacuje się, że około 180 tys. z nich umiera każdego roku z powodu powikłań choroby.
Wysoce zaraźliwy wirus odry rozprzestrzenia się podczas kaszlu lub kichania, przez bliski lub bezpośredni kontakt z wydzielinami z nosa i gardła osoby zakażonej. Wirus pozostaje aktywny i zakaźny w powietrzu przez kilka godzin, a na skażonych powierzchniach do 2 godzin. Osoby zakażone są uważane za zakaźne od około pięciu dni przed wystąpieniem wysypki do czterech dni po jej wystąpieniu.
Objawy choroby to gorączka, mocny kaszel, wysypka plamisto-grudkowa, zapalenie spojówek, światłowstręt i nieżyt błony śluzowej nosa. Dość częste są powikłania po odrze. Lżejsze to na przykład zapalenie ucha środkowego i zakażenie żołądkowo-jelitowe, a poważniejsze, m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Tomasz Wypych
Zdjęcie ilustracyjne, dziecko chore na odrę, fot. Pixabay
Czytaj także:
