Niedożywienie dotyka większość osób w wieku podeszłym. Choć jest poniekąd zjawiskiem naturalnym, należy je traktować jak stan chorobowy, który wymaga wsparcia.
Spadek aktywności życiowej, samotność, depresja, brak motywacji do codziennego funkcjonowania, a także przyczyny ekonomiczne często kończą się zaniedbywaniem przez seniorów jedzenia. Oprócz warunków socjalnych na niedożywienie u osób starszych wpływają także zmiany, jakie zachodzą w organizmie.
Na niedożywienie osób starszych mają wpływ zmiany jakie zachodzą w organizmie.
Wraz z wiekiem pogłębia się bowiem upośledzenie wchłaniania w przewodzie pokarmowym, a w wyniku zmian metabolicznych tracimy tkankę kostną, masę tkanki mięśniowej, zmniejsza się procentowy udział tkanki tłuszczowej, maleje udział wody. Dodatkowo z wiekiem „tępią” się zmysły, zatem pogarsza się zarówno węch i odczuwanie smaku. Nic dziwnego, że osoby w podeszłym wieku po prostu nie mają apetytu. Do organizmu nie są dostarczane również niezbędne witaminy dla seniora.
Niedożywienie seniorów - objawy, jak narasta?
W pewnym momencie można zaobserwować zjawisko błędnego koła.
– Mniejsza masa mięśniowa sprawia, że zmniejsza się aktywność fizyczna, w związku z tym seniorzy pokonują mniejsze dystanse, a tym samym mają mniejsze zapotrzebowanie energetyczne, przez co nie odczuwają pewnych zmian, m.in. hormonalnych, które powodują np. mniejsze wydzielanie śliny. Ten wydawałoby się mało istotny fakt sprawia, że pokarm jest gorzej trawiony, a tym samym ilość dostarczanych substancji odżywczych jest mniejsza pomimo dostarczania tej samej ilości pokarmu – tłumaczy dr Przemysław Rzodkiewicz z Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji.
Z wiekiem pogarsza się u ludzi zmysł smaku czy powonienia.
Upływający czas powoduje uszkodzenie zmysłu smaku czy powonienia. To sprawia, że pokarmy stają się mniej atrakcyjne. Wraz z wiekiem radykalnie zmienia się także skład bakterii jelitowych naszego organizmu co doprowadza do zaburzeń odżywienia To z kolei wpływa na procesy fizjologiczne, związane z przewodem pokarmowym – z jednej strony obserwujemy zaparcia, które wynikają z nadużywania leków przeczyszczających, z drugiej biegunki związane z zaburzeniami wytwarzania hormonów przez trzustkę.
Swoje dokładają też częste w wieku podeszłym zaburzenia psychiczne, które wpływają choćby na regularność spożywania pokarmów.
– Kiedy dodamy do tego ograniczenia ekonomiczne, które sprawiają, że wielu seniorów oszczędza na jedzeniu, oraz brak wiedzy w zakresie zdrowego odżywiania, nie powinno dziwić to, że problem niedożywienia w tej grupie wiekowej występuje tak często – uważa specjalista zdrowia publicznego prof. Bolesław Samoliński, kierownik Zakładu Alergologii i Immunologii Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodniczący Koalicji na rzecz Zdrowego Starzenia.
Jaka dieta dla seniora?
To wszystko sprawia, że seniorzy, nawet jeśli mają nadwagę, często mają liczne niedobory (chodzi wtedy o niedożywienie jakościowe), co odbija się nie tylko na pogorszeniu ogólnego dobrostanu, ale też osłabia odporność, ma zły wpływ na wygląd - skórę, paznokcie i włosy.
W badaniu populacyjnym PolSenior dostrzeżono, że anemię miało 17,4 proc. osób 65 plus, co wskazuje, że istnieje poważny problem z niedoborem żelaza. Kilka badań wykazało ponadto, że w populacji osób w wieku podeszłym powszechny jest niedobór witaminy D.
Śledź w oleju jest bogaty w witaminę D, dlatego powinien być elementem diety seniorów.
– Ale nie tylko małe nasłonecznienie w naszej strefie geograficznej jest za to odpowiedzialne – wraz z wiekiem spada zdolność wytwarzania tej witaminy i nie jesteśmy w stanie uzupełnić tych braków w formie diety – podkreśla prof. Samoliński.
Tymczasem witamina D odpowiada m.in. za częstość występowania infekcji, zachorowalność na nowotwory, a najnowsze badania sugerują nawet jej związek z chorobą Alzheimera. Podobnie jest z magnezem, którego niedobór powoduje wzrost depresji, spadek aktywności.
Są też dowody na to, że niewłaściwe odżywianie ma związek z chorobami oczu.
– Seniorzy powinni stosować dietę śródziemnomorską, bogatą w substancje antyoksydacyjne. Jeśli jej zastosowanie nie jest możliwe, warto pomyśleć o suplementowaniu kwasów omega 3 – uważa prof. Jacek Szaflik, kierownik Katedry i Kliniki Okulistyki II Wydziału Lekarskiego WUM.
Skutki niedożywienia osób starszych
Wskutek niedoboru różnych składników pokarmowych dochodzi do pogorszenia funkcjonowania we wszystkich sferach życia osoby starszej: zdolności do samodzielnego jedzenia, korzystania z toalety, utrzymania higieny, pogorszenie samopoczucia i nastroju, gorszych wyników leczenia istniejących chorób.
W przypadku seniorów użycie sumplementów diety zawsze należy konsultować z lekarzem.
W niektórych przypadkach zasadne jest uzupełnianie braków suplementami, warto jednak pamiętać, aby zawsze robić to w uzgodnieniu z lekarzem. Starsze osoby ze względu na wielochorobowość często zażywają leki, które w połączeniu z suplementami mogą działać inaczej, znosić swoje działanie lub wręcz wchodzić w niebezpieczne interakcje.
Jeśli to tylko możliwe warto zabrać seniora do dietetyka, który wyjaśni przyczyny różnych dolegliwości, podpowie, co jeść, żeby je zminimalizować, a jednocześnie uzupełnić braki i dostarczać wszystkie niezbędne składniki odżywcze.
KW
źródło: Serwis Zdrowie
© Artykuł jest chroniony prawem autorskim. Wykorzystanie tylko pod warunkiem podania linkującego źródła.
