Trzynastokrotnie wzrosła w ciągu ostatnich lat liczba osób odmawiających obowiązkowych szczepień.
Dane o szczepieniach w Polsce
W Polsce co roku podawanych jest kilka milionów szczepionek stosowanych w profilaktyce kilkudziesięciu chorób. Tylko na Covid-19 w ciągu ostatnich lat podano 58 mln. dawek.
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny gromadzi wszystkie informacje dotyczące szczepień w Polsce, w tym o liczbie osób uchylających się od szczepień obowiązkowych. Liczba ta jest odnoszona do osób podlegających szczepieniom w danym roczniku. Obejmuje dzieci i młodzież do 19 roku życia podlegające szczepieniom wg obowiązkowego Programu Szczepień Ochronnych (PSO). Przypadki uchylania się od szczepień przewidzianych w PSO monitorowane są od 2003 roku. Właśnie podano najnowsze dane. W 2022 r. stwierdzono 72 722 uchylenia od obowiązkowych szczepień W 2012 roku było ich 5340.
Dokładnie wygląda to tak, że w latach 2003- 2009 notowano od 3077 do 4993 przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień dzieci i młodzieży. W 2003 roku było ich 4893, w 2004 roku - 4392 w 2005 roku - 4326, 2006 roku - 3435 w 2007 roku- 3250, w 2008 roku- 3188 i w 2009 roku- 3077.
Przybywa rodziców odmawiających szczepień
Dane z kolejnych lat pokazują, że rodziców odmawiających szczepień dzieci zaczęło znacząco przybywać. O ile w 2010 roku było ich 3437, to rok później - 4689 uchylających, a w 2012 roku – 5340. Dalej było jeszcze gorzej. W roku 2013 szczepień odmówiło 7248 osób, w 2014 roku już 12 681, w 2015 roku - 16 689, a w 2016 roku przekroczono 20 tys., bo poddaniu dziecka procedurze odmówiło 23 147 osób. Rok 2017 to już 30 090 osób, w 2018 roku było ich 40 342, w 2019 roku - 48 609, w 2020 roku - 50 575, a w 2021 roku - 61 368. Ubiegły rok zamknął się liczną 72 722 niezaszczepionych dzieci.
W przeliczeniu na 1 tys. osób liczba przypadków uchylania się od obowiązkowych szczepień w wieku 0-19 lat wynosiła: 0,7 w 2012 roku; 0,97 w 2013 roku; 1,71 w 2014 roku; 2,3 w 2015 roku; 3,2 w 2016 roku; 4,1 w 2017 roku, 5,5 w 2018 roku, 6,6 w 2019 roku, 6,9 w 2020 roku, 8,3 w 2021 roku oraz 9,9 w 2022 roku.
Najnowsze dane o zwiększającej się liczbie odmów Polaków poddania się szczepieniu potwierdzają zjawisko coraz powszechniej występujące w całej Europie. Wprawdzie zdecydowana część obywateli Unii uważa, że szczepienia są ważne (81,5 proc.), skuteczne (85,6 proc.) i bezpieczne (82,3 proc.), ale różnie to wygląda w poszczególnych krajach. Większe zaufanie do szczepień mają mieszkańcy Portugalii, Hiszpanii i Skandynawii. Natomiast w Bułgarii i Słowacji odsetek deklarujących zaufanie do szczepień był znacznie poniżej europejskiej średniej. Zaufanie do szczepień znacznie się zmniejszyło także m.in. na Węgrzech, w Czechach, Holandii, Łotwie i Litwie.
Młodzi najbardziej negatywnie nastawieni do szczepień
Zdaniem ekspertów powstała i pogłębia się luka pokoleniowa w zaufaniu do szczepień ochronnych. Młodzi w wieku 18 - 34 lat są do szczepień nastawieni negatywnie. To niepokoi, bo to grupa wiekowa, która zazwyczaj decyduje o szczepieniu dzieci, a ze względu na to, że przed nią także długie lata aktywności zawodowej, będzie również wpływać na kształt polityki zdrowotnej w przyszłości.
Stosunek do szczepień zbadano nie tylko u pacjentów, ale również u lekarzy i przedstawicieli innych zawodów medycznych. W Luksemburgu i na Malcie do szczepień przekonanych jest 100% ankietowanych, w Estonii to tylko o 1 proc. mniej. Profesjonalistów zapytano również, czy konkretne szczepienia zleciliby lub zlecają swoim pacjentom. W Polsce szczepienie przeciwko odrze, śwince i różyczce poleciłoby 98,7% medyków, szczepienie przeciwko grypie nieco ponad 94 proc., a 86,4 proc. zaleciłoby to szczepienie kobiecie w ciąży. Jeśli chodzi szczepienia przeciwko HPV to ponad 92,3 proc. lekarzy zleciłoby ja wskazane i skuteczne. Kiepsko na tym tle wypadło szczepienie przeciwko Covid-19 zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że pandemia zbierała i nadal zbiera smutne żniwo. Tutaj szczepienia rekomenduje 89 proc. profesjonalistów, a kobietom w ciąży niecałe 84 proc.
Tomasz Wypych
(Zdjęcie: Wśród rodziców wzrasta niezdecydowanie lub niechęć wobec szczepień. Fot. gov.pl)
Czytaj także:
