TSUE o WIBOR i kredytach. Banki nie mogą być zadowolone

PKO BP kontra klient 

Podstawą do wydania opinii była sprawa klienta PKO BP, który zakwestionował umowę kredytu hipotecznego i zażądał od banku zwrotu części wpłat. Jego zdaniem klauzule dotyczące zmiennego oprocentowania opartego na WIBOR były niedozwolone. Argumentował, że bank nie poinformował go w pełni o ryzyku, nie przedstawił alternatywy wobec kredytu opartego na tym wskaźniku i uniemożliwił ocenę ekonomicznych konsekwencji podpisania umowy.

PKO BP wnosił o oddalenie powództwa, podkreślając, że WIBOR ustalany jest zgodnie z regulacjami, bank nie miał wpływu na jego kształtowanie, a kredytobiorca został poinformowany o ryzyku zmiennej stopy procentowej. 

Zobacz takżeF-35 uratowały Polskę. Politycy nie przebierali w środkach, by podważyć ich zakup

TSUE: Bank musi działać transparentnie

Zdaniem Mediny, skoro ani prawo polskie, ani unijne nie nakłada obowiązku stosowania WIBOR, to zapisy umów kredytowych odwołujące się do tego wskaźnika mogą podlegać ocenie sądowej. Rzeczniczka podkreśliła, że bank ma obowiązek w jasny sposób przedstawić klientowi mechanizm wskaźnika oraz możliwe skutki ekonomiczne jego stosowania.

Niepełne ujawnienie zasad wyznaczania WIBOR i czynników wpływających na jego zmienność może być naruszeniem zasady przejrzystości. W takim przypadku sąd powinien zbadać, czy klauzula nie prowadzi do istotnej nierównowagi praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta.

Prawnicy: to może być przełom dla kredytobiorców

Według mecenas Karoliny Pilawskiej z kancelarii Pilawska Zorski Adwokaci, opinia TSUE może okazać się punktem zwrotnym. – Po raz pierwszy tak wyraźnie potwierdzono, że mechanizm zmiennego oprocentowania oparty na wskaźniku referencyjnym nie jest „świętą krową” i podlega ocenie pod kątem abuzywności – oceniła.

Zdaniem prawniczki, jeśli Trybunał wyda wyrok zgodny z opinią rzeczniczki, banki staną w obliczu miliardowych strat, a miliony kredytobiorców zyskają realną szansę uwolnienia się od nieuczciwych zapisów umów. Podkreśliła też, że sądy będą musiały zdecydować, czy takie umowy mogą dalej funkcjonować po usunięciu abuzywnej klauzuli, czy też powinny upaść w całości.

Opinia rzeczniczki TSUE nie jest wiążąca, ale doświadczenie pokazuje, że TSUE często podąża w swoich wyrokach śladem jej stanowiska.  

Zobacz takżeLepiej zniknąć z rynku niż zbankrutować. Ratunek dla prowadzących firmy

Fot. Siedziba TSUE

Red.