Psychoterapia behawioralno-poznawcza (CBT) pomaga radzić sobie z bolesnymi emocjami i doświadczeniami. Skupia się na tym, co dzieje się tu i teraz w życiu pacjenta, ma jasno sprecyzowane cele.
Główne założenia psychoterapii behawioralno-poznawczej opracował w latach 60. XX wieku amerykański psychiatra Aaron Beck. Beck połączył dwa rodzaje terapii: behawioralną z poznawczą. Metoda ta okazała się skuteczna w leczeniu depresji i zaburzeń lękowych.
Celem terapii behawioralno-poznawczej jest zmianą utrwalonych zachowań i przekonań nabytych w wyniku trudnych doświadczeń. Pozwala to pacjentowi spojrzeć na swoje problemy z nowej perspektywy. Terapeuta chce poznać stan pacjenta w obecnej chwili, nie zajmuje się jego przeszłością. Stara się zrozumieć jego myśli i emocje, wierząc, że złe zachowania i dołujące myśli należy zmienić. Tym CBT różni się od psychoanalizy, w której chodzi o dogłębne poznanie problemów pacjenta i nie można ich poznać bez sięgnięcia w przeszłość.
Psychoterapia CBT trwa indywidualnie, zazwyczaj jest to kilkanaście spotkań. Pacjent wykonuje ćwiczenia i zadania domowe. Prowadzi dzienniczek, zapisując w nim swoje emocje, sytuacje i myśli.
Warto pamiętać, że depresja zatacza coraz większe kręgi pacjentów bez względu na wiek. Odczuwany wtedy smutek, rozgoryczenie i wściekłość towarzyszy stanom depresyjnym. Inną cechą charakterystyczną choroby jest bezsenność, wcześniejsze wybudzanie czy brak ciągłości snu. Pojawiają się zaburzenia koncentracji, poczucie braku energii i motywacji. Psychoterapia behawioralno-poznawcza wychodzi naprzeciw problemom cierpiących na depresję.
Przeczytaj więcej o przyczynach, skutkach i leczeniu depresji: Depresja atakuje coraz częściej, bez względu na wiek
CBT zakłada, że to, jak postępujemy i czujemy, zależy od wielu czynników, niekiedy zależnych od nas: interpretacji zjawisk i wydarzeń, nadaniu im znaczenia, przypisanej roli doświadczeń w życiu. Z kolei to wszystko wpływa na nasze zachowanie i pogłębia negatywne odczucia. Każde przykre przeżycie, chwila przypominająca o cierpieniu, nieustannie interpretowana jako coś strasznego, co spotkało pacjenta, wpływa na nasze złe zachowanie i potok myśli. Terapeuta ma za zadanie wyprowadzić pacjenta z błędu, jeśli nadinterpretuje pewne wydarzenia lub jego ocena jest irracjonalna.
W efekcie leczenia behawioralno-poznawczego osoba z takimi problemami jest w stanie zmienić podejście do danej sytuacji. Zauważa swój błąd w odbiorze pewnych zachowań, przez co terapia przynosi efekt. W sensie dosłownym, psychoterapia behawioralno-poznawcza bada myśli i zachowanie pacjenta. Zachowanie natomiast wynika wprost z emocji i myśli, które nie dają spokoju choremu.
Terapia behawioralno-poznawcza - dla kogo?
Z metody leczenia CBT mogą skorzystać osoby zmagające się z:
- depresją
- zaburzeniami nastroju
- atakami paniki
- stanami lękowymi
- fobiami
- agorafobią
- uzależnieniami od narkotyków i alkoholu
- zaburzeniami życia seksualnego
- nieodpowiednim odżywianiem
Psychoterapia behawioralno-poznawcza może być prowadzona indywidualnie lub grupowo, prowadzone są również zajęcia dla małżeństw.
CBT - skuteczność
Choć terapeuci do dzisiaj dyskutują, która z form terapii jest najskuteczniejsza i najlepsza dla pacjentów, badania naukowe wskazują na sukcesy metody CBT. Przede wszystkim psychoterapia behawioralno-poznawcza pozwala na szybkie zdiagnozowanie stanu chorego i wyeliminowanie objawów choroby. Skuteczność tej formy leczenia wzrasta, jeśli korzystający z niej wdraża obraną z lekarzem strategię po zakończeniu terapii. To właśnie sprawia, że nie wymaga tak długiego czasu w przeciwieństwie do innych formy psychoterapii.
CBT zyskuje na popularności do tego stopnia, że w niektórych krajach europejskich - np. w Wielkiej Brytanii - jest zalecana i dofinansowana ze środków publicznych. W Polsce psychoterapię behawioralno-poznawczą polecają renomowane ośrodki: Polskie Towarzystwo Terapii Poznawczej i Behawioralnej (PTTPB) oraz Polskie Towarzystwo Psychoterapii Behawioralnej (PTPB). Zwolennicy metody są pod wrażeniem osiąganych wyników, udowodnionych naukowo.
Terapia behawioralno-poznawcza ma również swoich krytyków. Część uczonych przekonuje, że wiele naszych zaburzeń psychicznych ukrytych jest w podświadomości i to ona ma wpływ na nasze odczucia oraz negatywne zachowania. Jeśli tak jest, to wówczas w trakcie terapii CBT dochodzi do manipulacji umysłem chorego, fałszuje się jego postrzeganie rzeczywistości, ukrywa problem przed pacjentem i jego otoczeniem.
GW
Komentarze