Kiszone czerwone buraki. Przepis na leczniczy sok z buraków

Burak czerwony to jedno z najbardziej pospolitych, a zarazem niezwykłych warzyw na polskim rynku. Niepozorne, wręcz brzydkie bulwy, kryją w sobie nieprzebrane bogactwo prozdrowotnych składników. Sok z buraka jest nieodzowny w kuracji nowotworowej i przy leczeniu anemii.

Kontynuujemy nasz cykl artykułów o kiszonych warzywach z polskich pól. Były kiszona cebula i kiszone rzodkiewki, dziś będzie o zdrowotnych właściwościach czerwonych buraków i przepis na kiszone buraki (czyli sok z buraka).  

Buraki i ich odmiany

Wśród odmian buraków wyróżnia się przede wszystkim buraki liściowe, czyli popularną botwinkę, a także tradycyjne buraki korzeniowe. Do nich zaliczamy także buraki ćwikłowe. Do produkcji białego cukru wykorzystuje się buraki cukrowe, a buraki pastewne służą jako pasza dla zwierząt hodowlanych.

Buraki zawierają witaminy A, C, E, K, witaminy z grupy B (w tym także kwas foliowy). Poza tym pierwiastki mineralne takie, jak - bor, chlor, cynk, fluor, fosfor, kobalt, lit, magnez, mangan, miedź, molibden, potas, sód, wapń, żelazo oraz rubid i cez.

Bardzo ważnym składnikiem buraka jest betanina (znana również jako czerwień buraczana). Jest ona barwnikiem odpowiedzialnym za charakterystyczny, intensywny kolor tego warzywa, a przy tym bardzo silnym przeciwutleniaczem, który usuwa z naszego organizmu wolne rodniki i ma działanie przeciwdepresyjne. W burakach znajdziemy również błonnik niezbędny do prawidłowego trawienia, a także fitosterole roślinne.

Średniej wielkości burak waży 120 gramów, co daje około 46 kilokalorii pochodzących głównie z węglowodanów. Surowe buraki mają dość niski indeks glikemiczny (IG), bo tylko 30, natomiast po ugotowaniu IG wzrasta do 65. W małej szklance soku jest ok. 27 kalorii.

Buraki lepiej piec lub pić wyciśnięty z nich sok niż gotować.

Należy pamiętać, że cenne minerały zawarte w tych warzywach łatwo rozpuszczają się w wodzie, więc zamiast gotowania buraków, lepiej je piec albo pić wyciśnięty z nich sok, by zachować właściwości.

Właściwości zdrowotne buraków

• mają silne działanie przeciwnowotworowe. Po sok powinny sięgać osoby, które chcą się uchronić przed nowotworami, jak i osoby, które już zachorowały
• przeciwdziałają anemii, wspomagają organizm w wytwarzaniu czerwonych krwinek
• korzystnie wpływają na układ nerwowy. Sok z buraka można porównać do niektórych leków przeciwdepresyjnych
• wspomagają odporność - mają silne właściwości przeciwwirusowe, przeciwzapalne. Sok z buraka ułatwia odkrztuszanie w przypadku kaszlu
• działają relaksująco, ułatwiają zasypianie
• poprawiają ukrwienie mózgu, wspomagają pamięć i koncentrację
• przyczyniają się do obniżenia poziomu złego cholesterolu, przeciwdziałają miażdżycy, a także obniżają ryzyko wielu chorób układu sercowo-naczyniowego, np. udaru mózgu, choroby niedokrwiennej serca, zawału mięśnia sercowego
• mają właściwości przeciwgrzybicze, a także przeciwbakteryjne. Pomagają zatrzymać rozwój grzybicy
• sprzyjają odchudzaniu, przyspieszają przemianę materii, dzięki czemu proces spalania tkanki tłuszczowej przebiega znacznie szybciej niż zazwyczaj
• poprawiają proces trawienia, chronią przed wrzodami żołądka i dwunastnicy, są pomocne w leczeniu zespołu jelita drażliwego
• mają działanie antyoksydacyjne - usuwają z organizmu toksyny, przywracają równowagę kwasowo-zasadową organizmu
• zwiększają energię i witalność organizmu, poprawia wydolność oraz potencję u mężczyzn

Najzdrowszy burak powinien mieć cienką skórkę, ciemną barwę i jednolitą strukturę miąższu.

Doskonałe połączenie: kobiety i buraki

Sok z buraków jest odpowiedni praktycznie dla osób w każdym wieku, a szczególnie powinny go pić kobiety. Seniorzy powinni go pić na wzmocnienie i poprawę pracy mózgu, by zapobiec osteoporozie i demencji starczej. Kobiety w ciąży ze względu na dużą ilość kwasu foliowego niezbędnego dla prawidłowego rozwoju płodu.

Kobiety w wieku menopauzalnym, aby uniknąć zapaleń układu rodnego i złagodzić skutki uderzeń gorąca i wahań nastroju. Dla pań niezależnie od wieku sok z buraka to doskonała kuracja odmładzająca. Chroni przed przedwczesnym starzeniem się, wzmacnia włosy i paznokcie, chroni skórę przed odwodnieniem, a także szkodliwym działaniem promieni UV.

Jest polecany również dla aktywnych fizycznie - poprawia wydolność organizmu i zwiększa energię do treningu czy działania. Przeprowadzono badanie, podczas którego stwierdzono, że rowerzyści, którzy codziennie pili 2 szklanki soku z buraków, osiągali lepsze wyniki na 10-kilometrowej trasie.

Przepis na kiszone buraki, czyli sok z buraków

Składniki:

• 1 kilogram buraków
• 2 litry wody
• kilka ząbków czosnku
• kawałek korzenia chrzanu (opcjonalnie)
• kilka ziaren ziela angielskiego
• kilka liści laurowych
• 1 łyżeczka kminku (opcjonalnie)
• 1/2 lub 1 łyżka soli na 1 litr wody
• kromka razowego chleba na zakwasie (można bez)

Przygotowanie:

Buraki obieramy i kroimy na plastry. Wyparzamy słoiki (lepiej większe) lub kamionkowe naczynie i wkładamy do nich buraki. Zalewamy je letnią wodą, dodajemy przyprawy i chleb. Odstawiamy pod przykryciem na 3-6 dni. Po tym czasie możemy sok przelać do butelek, a pozostałe buraki zalać jeszcze raz solanką z przyprawami. Sok będzie mniej intensywny, ale nadal smaczny. Trzeci raz już nie warto, buraki robią się niesmaczne. Możemy także po pierwszym zakiszeniu odlać sok, a buraki wykorzystać do sałatki warzywnej.

Uwaga, istnieją pewne przeciwwskazania do picia soku z buraka. Ponieważ buraki posiadają wysoki indeks glikemiczny, co sprawia, że po ich spożyciu poziom cukru w naszej krwi podnosi się gwałtownie, to nie powinni go często pić cukrzycy. Natomiast osoby z niskim ciśnieniem lepiej, żeby spożywały go przed snem, gdyż obniża ciśnienie.

Skąd się wzięły buraki w Polsce?

Właściwości zdrowotne buraka znane były już w starożytności. Pierwsze informacje o uprawie buraków odnaleźć można w dokumentach pochodzących ze starożytnej Babilonii. Stamtąd trafiły do Egiptu, Grecji i Rzymu, gdzie dania buraczane uchodziły za przysmak. W Europie nowożytnej zainteresowali się nimi Anglicy, a potem Hiszpanie i Francuzi, głównie mnisi. To właśnie w klasztorach zakonnicy odkryli, że buraki warto uprawiać nie tylko w celach spożywczych, ale również zdrowotnych. Stosowano je głównie przy zwalczaniu gorączki, zaparć, łagodzeniu ran i problemów skórnych.

Do Polski buraki trafiły już około XIV wieku i od tamtej pory nasz kraj burakiem stoi. W Polsce uprawia się głównie ćwikłową odmianę buraka oraz buraki cukrowe. Warto zaznaczyć, że w 1801 roku, na terenie wsi Konary na Dolnym Śląsku, powstała pierwsza w Europie cukrownia!

ja